Ο στενός κορσές της δημόσιας εικόνας

Σε έναν κόσμο που άλλαξε δραματικά, αλλάξαμε κι εμείς. Αν συγκρίνουμε το οικοδόμημα της ανθρώπινης υπόστασης, της δεκαετίας  του ’40 ή του ’50, με το αντίστοιχο δικό μας, θα εντοπίσουμε θεμελιακές διαφορές και άλλου μεγέθους στατική επάρκεια. Αυτές οι άκαμπτες ατσαλόβεργες που στήριζαν κάποτε χαρακτήρες, βαθιά χωμένες σε ένα κάποιο νόημα, σήμερα δεν υπάρχουν. Σήμερα είμαστε απλά ακουμπισμένοι σε μία επιφάνεια. Γι’ αυτό μας παίρνει και μας σηκώνει εύκολα. Διότι είμαστε αβάσιμοι.

Ας τα βάλουμε σε μια σειρά, να δούμε πως το ένα φέρνει τ΄ άλλο.

Πως ανοίγει αυτός ο κύκλος γοητείας και με τι απώλειες κλείνει. Η επιφάνεια, η μεγάλη κυρίαρχη των καιρών, εκφράζεται με εικόνες. Με όσα φαίνονται δηλαδή εντός του κάδρου. Αυτή είναι η νέα γλώσσα, το νέο νόημα. Η μόστρα είναι η σύγχρονη δημόσια ορατότητα κι από αυτήν αντλείται αυτοεκτίμηση κι ικανοποίηση. Μέσω της πιθανοφανούς εικόνας, που επιλέγουμε να βγάλουμε προς τα έξω είτε live είτε διοχετεύοντας την στα social media, συμμετέχουμε κι επικοινωνούμε.

Τι συνέπειες όμως έχει αυτός ο τρόπος;

Ευνουχίζεται η αλήθεια σε ένα θεμελιακό πεδίο, εφόσον καθένας μας χάνει την αυθεντική του έκφραση και καθιστά ένα duck face, μία πόζα, ένα τάχα μου, αντιπροσωπευτικό στοιχείο της προσωπικότητάς του. Το ειλικρινές κι αυθεντικό αφανίζεται. Ο μοντέρνος άνθρωπος απλά υποδύεται κάτι. Είναι ηθοποιός χωρίς τέχνη. Άρα, δύσκολα θα τα βγάλει πέρα, εκεί έξω, στο σανίδι της ζωής. Γιατί η ζωή δεν είναι πόζα κι αυτό που έχει να λαβαίνει θα το απαιτήσει. Και τότε είναι που θα τρακάρουμε με την ανένδοτη πραγματικότητα και θα μείνουμε με τον ναρκισσισμό στο χέρι. Αυτό συμβαίνει όταν εγκαταλείπουμε τη σχέση μας με την πραγματικότητα, όταν αποτραβιόμαστε από την αλήθειά μας και επενδύουμε στην πιθανοφανή εικόνα μας. Ζούμε μια διπλή ζωή.

Η εικόνα είναι τυρί στην ποντικοπαγίδα. Αλλά στο τέλος της ημέρας, εμείς είμαστε τα ποντίκια που θα πιαστούν στη φάκα. Διότι σιγά σιγά πιστεύουμε ότι αυτό που επιλέγουμε να μοστράρουμε, αυτό που κροπάρουμε και φιλτράρουμε, είναι κι αυθεντικό προϊόν των προσωπικών μας ιδιοτήτων και ικανοτήτων.

Καταπνίγοντας την αλήθειά μας νιώθουμε άτρωτοι κι απαλλαγμένοι από ατέλειες και αδεξιότητες.  Εν ολίγοις με ένα φαντασιακό πακέτο παραμάσχαλα κυκλοφορούμε. Αλλά όταν αλήθεια σπάσει την πόρτα, θα μας βρει με τις πιζάμες, βαθιά νυχτωμένους και τα χάπια στο κομοδίνο. Θα μας βρει με τις ελλείψεις, τα ραγίσματα, τις φοβίες, τις νευρώσεις, τα ψέματά μας. Γιατί η αλήθεια πάντα επιστρέφει, κάθε φορά όλο και πιο ορμητική όλο και πιο απαιτητική.

Αφού λοιπόν επικρατέστερη γλώσσα είναι η εικόνα, τουλάχιστον ας αντιστοιχεί κάθε μια σε χίλιες λέξεις. Ας εμπεριέχει του λόγου το αληθές. Και αληθή είναι όσα αφαιρούνται, όσα αποσιωπώνται, όσα μας επέβαλαν να θεωρούμε άσχημα. Διότι αυτό κάνουμε. Ντύνομαι στολίζομαι, ομορφαίνω και ποζάρω. Σταματώ έτσι την ασχήμια μου.

Ας έρθουμε καλύτερα στα ίσα μας. Είναι μακρύς ο δρόμος για να πορευόμαστε με ξυλοπόδαρα. Και βέβαιο είναι ότι θα σωριαστούμε και θα παρανοήσουμε. Η ζωή είναι πιο εύκολη όταν δεν διεκπεραιώνεται μέσω φαντασιώσεων. Αλλιώς κουμαντάρεις τα βάσανά της, τις ανάγκες της. Αποδεχόμενοι αυτό που είμαστε και φανερώνοντάς το, θα γλιτώσουμε από δυσκολίες που στην πραγματικότητα δεν μας αφορούν και δεν υπάρχουν. Δεν είναι παρά κατασκευές της εποχής, προς όφελος του αντικειμένου. Κι εμείς δεν είμαστε αντικείμενα σε κάποιο θεματικό πάρκο.