Η κυβέρνηση με τα χίλια πρόσωπα – του Θάνου Καμήλαλη

Με έναν ανασχηματισμό όχι δομικό ή σαρωτικό, αλλά μετρημένο, κυνικό, που επιχειρεί προσεκτικά να ισορροπήσει τόσο στη βάρκα της «αριστερής νέας εποχής» όσο και σε αυτήν του «ανοίγματος προς το κέντρο», ο Αλέξης Τσίπρας επέλεξε την κυβέρνηση που θα οδηγήσει τη χώρα στην, κατά των ίδιο «εποχή μετά το μνημόνιο», αλλά και πιθανώς στις επόμενες εθνικές εκλογές. Καθώς κάθε κυβέρνηση κρίνεται από το έργο της (συνυπολογίζοντας φυσικά και τα έργα που έχουν προηγηθεί) η αποτίμηση που μπορεί να γίνει άμεσα έχει να κάνει με το συμβολικό και επικοινωνιακό κομμάτι.

του Θάνου Καμήλαλη στο ThePressProject

{module ADsense_inarticle_responsive}

Φυσικά στα κοινωνικά δίκτυα η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την είσοδο στην κυβέρνηση της Κατερίνας Παπακώστα, πρώην βουλευτή της ΝΔ και με υπουργική μάλιστα θέση σε κυβέρνηση Σαμαρά ή στελεχών που προέρχονται, όπως και πολλά άλλα στους κόλπους του ΣΥΡΙΖΑ, από το ΠΑΣΟΚ. Η κριτική αυτή ωστόσο, θα είχε τεθεί σίγουρα υπόψιν του επιτελείου του Μεγάρου Μαξίμου και στην τελική αυτό το κομμάτι εντάσσεται στις αναπόφευκτες βολές που θα δεχόταν ο οποιοσδήποτε ανασχηματισμός. Εξάλλου επίσης, η κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για συνεργασία με τη Δεξιά, ακόμα και με πρόσωπα στην κυβερνητική πλειοψηφία όπως ο βουλευτής των ΑΝΕΛ Κώστας Κατσίκης και o μέχρι πρότινος αντιπρόεδρος της Βουλής, Δημήτρης Καμμένος, είναι σημαντική μεν, δεν είναι καινούρια δε. Και επιπροσθέτως, μάλλον είναι πολύ αργά, μετά από τρεισήμιση χρόνια τρίτου μνημονίου, για μία ψηφοθηρική στροφή προς τα αριστερά, που θα προλάβουν να ενστερνιστούν άνθρωποι που απογοητεύτηκαν από την διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Ο στόχος του Τσίπρα είναι πρακτικός, στα πλαίσια του κατά κάποιους ρεαλισμού,κατά άλλους κυνισμού που έχει επιδείξει σην άνοδο και παραμονή του στην εξουσία: Το ξεκίνημα της συσπείρωσης και της επανοικοδόμησης σχέσεων με ένα μέρος του εκλογικού ακροατηρίου, ικανό να του δώσει τη νίκη και στις επόμενες εκλογές.

Όπως εξηγήσαμε και την Τρίτη, ο Πρωθυπουργός δεχόταν εδώ και μήνες διαφορετικές και αντίθετες εισηγήσεις σχετικά με τον αέρα που θα έπρεπε να προσδώσει στη νέα κυβέρνηση. Κάποιοι προέτασσαν το άνοιγμα προς το κέντρο, άλλοι την ανάγκη για έμφαση στο «αριστερό πρόσημο», στη «νέα εποχή μετά τα μνημόνια», όπως υποστηρίζουν. Επέλεξε τελικά τη μέση λύση, προσπαθώντας να εμφανίσει την κυβέρνησή του θελκτική για όλα τα μέτωπα.

Η πρώτη κίνηση βέβαια που ξεκίνησε και αποτελεί μέρος του ανασχηματισμού, ήρθε τη  Δευτέρα, με την τοποθέτηση του μέχρι πρότινος υπουργού Εσωτερικών, Πάνου Σκουρλέτη, στη θέση του Γραμματέα του ΣΥΡΙΖΑ. Ένας ελιγμός που ερμηνεύεται ως προσπάθεια «θωράκισης» του κόμματος, της κεντροαριστερής κυβερνητικής συνιστώσας ουσιαστικά και μια προσπάθεια να περάσει στο εσωτερικό του το μήνυμα ότι «το κόμμα μετράει», με την τοποθέτηση ενός από τα πιο υψηλόβαθμα στελέχη του στη θέση του γραμματέα, μετά από τρεισήμιση χρόνια σε υπουργικές θέσεις. 

Μετά τον ΣΥΡΙΖΑ, σειρά είχε το συγύρισμα στην κυβέρνηση. Στην πράξη, οι αλλαγές είναι επουσιώδεις. Τα βασικά υπουργεία (Οικονομικών, Άμυνας, Εξωτερικών, Οικονομίας, Περιβάλλοντος, Επικρατείας), συνεχίζουν ως έχουν. Μόνη εξαίρεση το υπουργείο Εσωτερικών, στο οποίο όμως οι αλλαγές ήταν de facto αναγκαίες, μετά τις φονικές πυρκαγιές στην Αττική. Στο Εσωτερικών υπάγεται και το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, ακέφαλο μετά την παραίτηση Τόσκα. Εδώ μάλιστα, οι πληροφορίες λένε ότι η Όλγα Γεροβασίλη ήταν, ως πρόσωπο – πασπαρτού, επιλογή της τελευταίας στιγμής. Η Παπακώστα, ως υφυπουργός, κρατάει, κυνικά και πάλι τις ισορροπίες, σε έναν τομέα που ο ΣΥΡΙΖΑ δέχεται πυρα από τη δεξιά και ακροδεξιά του αντιπολίτευση. Η τακτική αυτή επίσης δεν είναι καινούρια. Όπως σχολίασε σωστά στο facebook ένας εκ των δικηγόρων της Πολιτικής Αγωγής στη δίκη της Χ.Α., ο Θανάσης Καμπαγιάννης ο Αλέξης Τσίπρα έχει επιλέξει πλέον πέντε κυβερνήσεις και πάντα αφήνει τα υπουργεία του βαθέως κράτους σε χέρια είτε της Δεξιάς, είτε του «πατριωτικού ΠΑΣΟΚ», είτε με την επιλογή υπουργού, είτε με αυτήν του «σκιώδη υπουργού».

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει το υπουργείο Δικαιοσύνης, όπου το χαρτοφυλάκιο αναλαμβάνει ο Μιχάλης Καλογήρου, ένα πρόσωπο που χαίρει απολύτου εμπιστοσύνης και εκτίμησης του Πρωθυπουργού. Το έργο του Καλογήρου ενδέχεται να είναι κρίσιμης σημασίας για την κυβέρνηση, καθώς οι σχετικές διαρροές υποστηρίζουν ότι η Δικαιοσύνη ενδέχεται να στείλει φακέλους με «σκάνδαλα» το φθινόπωρο στη Βουλή. 

Όπως ήταν αναμενόμενο, τα «ανοίγματα» περιορίστηκαν σε θέσεις μικρότερης κυβερνητικής σημασίας ή σε υπουργεία με πολύ περιορισμένες ευθύνες την επόμενη, τελευταία χρονιά της κυβέρνησης. Το μήνυμα που θέλει να δώσει ο Τσίπρας σε Κεντροαριστερά και καραμανλική Δεξιά είναι ότι «η πόρτα είναι ανοικτή», με αποδείξεις επί του πρακτέου. Από την άλλη πλευρά παράλληλα, επιδιώκει να δώσει επιχειρήματα και στους υποστηρικτές του ΣΥΡΙΖΑ ή όποιον και όποια είναι έστω δυνητικός ψηφοφόρος του κόμματος, αριστερών καταβολών. Ο Καλογήρου, η Αχτσιόγλου, ο Χαρίτσης, ο Ηλιόπουλος, η Νοτοπούλου, ο Τζανακόπουλος, ο Βασιλειάδης, αποτελούν τμήματα της «nouvelle vague» του ΣΥΡΙΖΑ, που χρησιμοποιούνται ως δείγματα «ανανέωσης» και «νέας εποχής».

Για όσους διαφωνούν με όλα τα παραπάνω, η εικόνα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ δεν θα άλλαζε με έναν ανασχηματισμό. Ο στόχος τους Τσίπρα εδώ είναι, να πειστούν με τα «φιλολαϊκά» μέτρα που ετοιμάζεται να ανακοινώσει η κυβέρνηση στη ΔΕΘ, να ξεχάσουν το μνημονιακό πλαίσιο δεκαετιών στο οποίο έχει δεσμευτεί η χώρα ή έστω, χάρη στον αντίπαλο – λαχείο, Κυριάκο Μητσοτάκη και με τον μπαμπούλα της δεξιάς παλινόρθωσης. Το τελευταίο δεν είναι μικρό πράγμα, είναι ίσως η πρώτη φορά που μία κυβέρνηση θα λάβει υπέρ της «ψήφους διαμαρτυρίας», λόγω της αντιπολίτευσης.

Με μια κοινωνία σε καταστολή, με τις ιδέες που διαχύθηκαν την πρώτη πενταετία της κρίσης σε κώμα εδώ και καιρό, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίασε χθες την «κυβέρνηση με τα χίλια πρόσωπα», γνωρίζοντας ότι όταν έρθει η ώρα της κάλπης και εν μέσω μεγάλης πόλωσης, πολλές από τις αντιρρήσεις του ψηφοφόρου κάμπτονται και μεγάλο ρόλο παίζει το «τουλάχιστον». Τουλάχιστον αυτός είναι έτσι, τουλάχιστον να κάνει αυτό, τουλάχιστον να κάνει το 1 από τα 10 που υπόσχεται.

Είναι σαν διαφημιστικό μήνυμα: Είσαι κεντρώος και δεν ανέχεσαι την ακροδεξιά της ΝΔ; Είμαστε δώ για σένα. Είσαι κεντρώος και δεν επιθυμείς τον «λαϊκισμό» και τον… σοσιαλισμό του ΣΥΡΙΖΑ; Είμαστε πάλι εδώ για σένα. Είσαι στέλεχος μικρού κόμματος και ψάχνεις τον επόμενο σταθμό της καριέρας σου; Είμαστε εδώ για σένα και προσφέρουμε δυνατότητες ανέλιξης. Είσαι αριστερός και θεωρείς ότι σε προδώσαμε; Έχουμε τα στελέχη μπροστά, έχουμε το πρόγραμμα, να ήδη κάναμε 1-2 πράγματα, η εποχή αλλάζει, δώσε μας άλλη μια ευκαιρία και κοίτα «μην έρθει ο Κούλης».

Θα πιάσει όλος αυτός ο ψηφοθηρικός κυνισμός; Το σίγουρο μοιάζει να είναι ότι τουλάχιστον θα οδηγήσει σε μία «διαχειρίσιμη ήττα» με σημαντικές επίσης πιθανότητες επιτυχίας. Εξάλλου, καθώς δεν υπάρχει μία πολιτική δύναμη να απορροφήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως έκανε αυτός με το ΠΑΣΟΚ, η εξαέρωσή του μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας. 

Αυτή η «κυβέρνηση με τα χίλια πρόσωπα» είναι κατά τα φαινόμενα αυτή που θα τεθεί στην κρίση των ψηφοφόρων στις επόμενες εκλογές. Στόχος του Τσίπρα είναι, ενώπιον της κάλπης ο ψηφοφόρος να δεί το πρόσωπο που επιθυμεί να δει.