«Καλησπέρα. Πιστεύω πως είναι η κατάλληλη στιγμή για να δει ο κόσμος τι ακριβώς έχει γίνει στη Μάνδρα μετά τη φονική πλημμύρα. Πέρασαν 4 μήνες και πρέπει να δει ο κόσμος την πόλη-φάντασμα και το πού πήγαν τα χρήματα που διέθεσαν εταιρείες, ποδοσφαιρικές ομάδες και απλοί πολίτες. Τι θα λέγατε να έρθετε μία βόλτα από εδώ που θα σας μείνει πραγματικά αξέχαστη; Θα δείτε τι έχουν φτιάξει και τι δεν έχουν φτιάξει που θα έπρεπε να είχαν φτιάξει! Είμαι έτοιμος να τα ανεβάσω στο ίντερνετ».
Ρεπορτάζ: Θάνος Καμήλαλης και Τζένη Τσιροπούλου στο ThePressProject
Φωτογραφίες: Τζένη Τσιροπούλου
Λίγες μέρες αφού λάβαμε αυτό το email από έναν κάτοικο της Μάνδρας, αντικρύζαμε εκ νέου την πόλη που στις 15 Νοεμβρίου 2017 μια φονική πλημμύρα έπνιξε 24 ανθρώπους. «Κίνδυνος χωρίς ανθρωπογενή παρέμβαση δεν υπάρχει» όμως, όπως μας επιβεβαίωνε τότε ο ομότιμος καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δημήτρης Παπανικολάου. Και η Μάνδρα ήταν η επιτομή του πλημμυρικού κινδύνου εξαιτίας κυρίως των επιχωματώσεων, ή πιο απλά του μπαζώματος, «στα βόρεια της Μάνδρας, στα παλιά μεταλλεία βωξίτη, ακριβώς εκεί που συσσωρεύθηκε όλη η λάσπη λόγω του μπλοκαρίσματος της φυσικής εκροής».
Η μαρμάρινη επιγραφή «Δήμος Μάνδρας-Ειδυλλίας» μας δείχνει την είσοδο. Αυτή τη φορά το μάτι δεν κατακλύζεται από λάσπες, αλλά ένα παραμερισμένο πανό που καλεί σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Ελευσίνα στα Γραφεία Αντιπεριφέρειας μάς κεντρίζει το ενδιαφέρον: «Παλεύουμε για αντιπλημμυρικά έργα στη Μάνδρα».
«Και τον επόμενο χειμώνα οι κάτοικοι θα τον περάσουν χωρίς αντιπλημμυρικά»
Δυστυχώς, λίγο αργότερα, ο Δήμος θα μας πει ότι, παρά το ότι έγιναν κάποια βήματα μετά την πλημμύρα, «και τον επόμενο χειμώνα οι κάτοικοι θα τον περάσουν χωρίς αντιπλημμυρικά».
Τα έργα τα χειρίζεται η Περιφέρεια Αττικής, με τις διαδικασίες τώρα να βρίσκονται στο στάδιο της κήρυξης των απαλλοτριώσεων των κατοικιών που βρίσκονται εκεί όπου πρέπει να γίνουν τα αντιπλημμυρικά. Η πρόβλεψη αυτήν τη στιγμή είναι ότι η δημοπράτηση των έργων θα γίνει μέχρι τον ερχόμενο Αύγουστο και αυτό σημαίνει ότι τον χειμώνα δε θα έχουν ολοκληρωθεί. Ακόμα και για το 2019, τίποτα δεν είναι σίγουρο και το γεγονός ότι τα έργα δεν προχώρησαν γρήγορα όταν το τραύμα ήταν νωπό, προκαλεί μεγάλη απαισιοδοξία.
Οι κάτοικοι δεν ξεχνάνε ότι, σύμφωνα με τα πρακτικά συνεδρίασης του Δήμου Μάνδρας τον Μάιο του 2017, οι δημοτικοί σύμβουλοι Γιώργος Σαμπάνης και Μπάμπης Θεοδώρου προειδοποιούσαν τη δήμαρχο, Ιωάννα Κριεκούκη, πως αντί για έργα ανάπλασης πεζοδρομίου στην κεντρική οδό Κοροπούλη θα έπρεπε να προηγηθούν έργα αντιπλημμυρικής προστασίας καθώς η οδός βρίσκεται πάνω στο ρέμα της Αγίας Αικατερίνης -το ένα από τα δύο ρέματα που έχουν μπαζωθεί και προκλήθηκε έτσι η θανατηφόρα καταστροφή.
Η κ. Κριεκούκη έχει καταγραφεί να απαντάει ότι: «Aν έγινε μία περίπτωση [πλημμύρας] ή αν θα γίνει στα 30 χρόνια, που το απευχόμαστε, άλλη μία, δεν μπορούμε να κάνουμε το δρόμο ρέμα».
Οι Μανδραίοι – όσοι δεν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους γιατί όλο το βιος τους καταστράφηκε – είναι θυμωμένοι, απογοητευμένοι και νιώθουν ότι οι τοπικοί άρχοντες και η πολιτεία τούς περιπαίζουν και αδιαφορούν πλήρως για τις τόσες ζωές της πόλης.
Όταν περνάμε από το νεκροταφείο, το οποίο παραμένει σε άσχημη κατάσταση με μπάζα ατάκτως ερριμμένα και τάφους σπασμένους και ανοιγμένους, οι ντόπιοι λένε με πικρία: «Εδώ δεν δίνουν δεκάρα για τους ζωντανούς, οι νεκροί μας θα τους νοιάξουν;»
Εκεί που το κράτος είναι ανύπαρκτο, επιχειρηματίες χτίζουν το κοινωνικό τους προφίλ
Ανηφορίζοντας, στην πλατεία Κοροπούλη, ένα αγροτικό ξεφορτώνει κομμάτια μάρμαρο. Η ανακατασκευή της πλατείας είναι προσφορά του Βαγγέλη Μαρινάκη και της ΠΑΕ Ολυμπιακός.
Το συνεργείο δουλεύει εκείνη την ώρα στο μοναδικό έργο αποκατάστασης που είδαμε να εκτελείται. Ο συμβολισμός δεν είναι αμελητέος. Εκεί που το κράτος αδυνατεί ή κωλυσιεργεί να βοηθήσει, οι πληγέντες βασίζονται στην «καλή καρδιά» εύρωστων επιχειρηματιών που οικοδομούν στα συντρίμμια το «κοινωνικό» τους προφίλ. Ή στην καλύτερη περίπτωση, τα κενά καλύπτονται μέσα από δωρεές ιδιωτών και τον εθελοντισμό πολιτών, που ανταποκρίθηκαν μαζικά στις ανάγκες των κατοίκων.
«Είπε ο Μαρινάκης στη δήμαρχο, “Πες μου τι θέλεις να σου φτιάξω κι εγώ θα στο φτιάξω. Λεφτά δε δίνω αλλά ό,τι μου ζητήσεις να στο φτιάξω, θα στο φτιάξω. Και η δήμαρχος ξέρεις τι ζήτησε να φτιαχτεί ανάμεσα σε γκρεμισμένα σχολεία, διαλυμένους δρόμους και σπίτια οικογενειών που είναι ερείπια και οι άνθρωποι έμειναν άστεγοι; Αυτή την πλατεία, το σινεμά, που δεν ξέρω καν αν φέρνει ταινίες, και να καθαριστεί το δημοτικό θέατρο. Δεν την πήρε ο πόνος για τον πολιτισμό φυσικά, αλλά αυτά είναι που φαίνονται. Αυτά είναι η μόστρα της Μάνδρας» μας λέει με αγανάκτηση ο Γιώργος Σαρτζετάκης, κάτοικος της Μάνδρας και φιλόζωος που έσωσε από τον πνιγμό πολλά αδέσποτα και σκυλιά οικογενειών στην πλημμύρα.
Μόλις λίγα μέτρα πιο κει, στην πόρτα του Σινέ Άστρον βρίσκεται πράγματι κολλημένο ένα χαρτί με τον δαφνοστεφανωμένο: είναι κι αυτό «ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΠΑΕ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ».
«Δεν πρόκειται για έργα βιτρίνας, αλλά μικρές και σημαντικές παρεμβάσεις, με βάση τις ανάγκες που υπήρχαν» ανταπαντάει ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου Μάνδρας, Ευστάθιος Ραγκούσης. «Ήρθαν διάφοροι και πρόσφεραν, ο Μαρινάκης, η κ. Μαριάννα Βαρδινογιάννη και άλλοι φορείς. Είναι πολλοί που βοήθησαν και έχουν αναλάβει την αποκατάσταση των υποδομών και πρόσφεραν απευθείας προσωπική βοήθεια στον κόσμο. Ο κ. Μαρινάκης και ο Ολυμπιακός εν γένει, βοήθησε στον καθαρισμό της πόλης. Αφού ο κόσμος έβγαλε τα σκουπίδια, τα βαριά αντικείμενα μέσα από τα σπίτια, για πολλές μέρες, για πολύ μεγάλο διάστημα βοήθησαν στον καθαρισμό της πόλης. Στη συνέχεια, με βάση τις ανάγκες που υπήρχαν και για μικρές παρεμβάσεις -δεν μιλάμε τώρα για μεγάλες παρεμβάσεις- βοήθησαν και φτιάξανε όντως αυτήν την πλατεία, που είναι η πλατεία στην είσοδο της πόλης, κι έναν θερινό κινηματογράφο. Κι εκεί πέρα οι επισκευές αυτές δεν ήταν κάτι σπουδαίο. Το θέατρο δεν έχει φτιαχτεί, δεν το έχει αναλάβει κανένας να το φτιάξει».
Μεσοτοιχία με τον κινηματογράφο ζει ο κύριος Κώστας Μαρούλης, άνεργος 62χρονος, του οποίου το σπίτι είναι πια συντρίμμια. Κοροπούλη 11. Σπρώχνουμε τη σιδερένια αυλόπορτα. Τζάμια θρύψαλα, μια εικόνα με τον Άγιο Κωνσταντίνο και την Αγία Ελένη, λασπωμένα παιδικά παιχνίδια, φωτογραφίες, ένα συρτάρι με καλσόν, ξηραμένες λάσπες.
«Μετά την καταστροφή παρακαλούσα να με βοηθήσει ο Δήμος να καθαρίσω τα μπάζα από το σπίτι και αδιαφορούσαν πλήρως, την ώρα που έφερναν βυτίο της αεροπορίας να καθαρίσει τον κινηματογράφο. Προσπαθούμε τώρα να επιβιώσουμε, να δούμε τι θα κάνουμε αλλά και το κουράγιο κάπου τελειώνει. Από μία πρώτη εκτίμηση, η επισκευή είναι στα 20.000 ευρώ συν ό,τι άλλο χρειάζεται ένα νοικοκυριό. Με τι προσόντα να το φτιάξουμε; Εγώ πήρα την έκτακτη βοήθεια του Δήμου, που ήταν 586 ευρώ, και τα 5.000 ευρώ που δόθηκαν στους πλημμυροπαθείς. Πριν λίγες μέρες, ο Δήμος μάς κάλεσε να καταθέσουμε κάποια χαρτιά μήπως και μπορέσει να μας δώσει κάποια επιπλέον βοήθεια. Ρώτησα από πού θα προέλθει αυτή η βοήθεια και μου είπαν: “Από όπου μπορέσουμε”. Και τώρα θα καταθέσω και στο ΥΠΕΧΩΔΕ χαρτιά, που δίνει 60 ευρώ το τετραγωνικό στους πληγέντες» μας λέει ο κ. Μαρούλης.
Στο σπίτι ζούσαν ο ίδιος με τη γυναίκα του και την πεθερά του και συχνά κοιμόντουσαν εκεί και τα εγγόνια τους, αλλά «ευτυχώς όχι το βράδυ της πλημμύρας, αλλιώς δεν θα μπορούσα να τους έχω σώσει όλους» λέει ο κ. Κώστας. Σήμερα, η πεθερά της κόρης του τους έχει παραχωρήσει ένα δωμάτιο και μένουν όλοι μαζί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Δήμου Μάνδρας – Ειδυλλίας, η καταστροφή έπληξε 980 νοικοκυριά. Τόσα είναι που έλαβαν το πρώτο εφάπαξ επίδομα των 586 ευρώ που ανακοινώθηκε άμεσα για τους πληγέντες. Οι καταθέσεις στους λογαριασμούς ολοκληρώνονται αυτές τις μέρες. «Είχαμε δώσει μόνο σε 800 με βάση τα χρήματα που είχαμε και τώρα δίνουμε και σε άλλους 180 περίπου. Αυτός είναι ο συνολικός αριθμός των πληγέντων νοικοκυριών, περίπου 980» δηλώνει ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου, Ευστάθιος Ραγκούσης. Με έκτακτη τροπολογία της κυβέρνησης επίσης, που πέρασε λίγες μέρες μετά την πλημμύρα, κάθε νοικοκυριό επρόκειτο να λάβει 5.000 ευρώ για την αποκατάσταση των ζημιών, ενώ κάθε επιχείρηση 8.000 ευρώ.
Όπως παραδέχεται και ο Δήμος όμως, αφενός τα χρήματα δεν επαρκούν και αφετέρου, από το δεύτερο επίδομα προς το παρόν έχουν ωφεληθεί μόνο τα μισά από τα καταγεγραμμένα με ζημιές νοικοκυριά και ελάχιστες επιχειρήσεις.
«Περίπου 500 κατοικίες έχουν πάρει το επίδομα των 5.000 ευρώ -τα ακριβή στοιχεία δεν τα γνωρίζω γιατί το επίδομα κατατίθεται από το υπουργείο Υποδομών- ενώ 60-70 είναι οι επιχειρήσεις που αποζημιώθηκαν». Με τις ζημιές όμως να είναι δεκάδων χιλιάδων ευρώ και τα χρήματα ελάχιστα για αποκατάσταση τους, η ζωή των περισσότερων κατοίκων της Μάνδρας μοιάζει να βρίσκεται στην αναμονή. Κάποιοι, όσοι μπορούσαν και είχαν την οικονομική δυνατότητα, έχουν προχωρήσει. Άλλοι, φιλοξενούμενοι σε σπίτια συγγενών έχουν βρεθεί πλέον σε μια νέα καθημερινότητα, προσπαθώντας, μέρα με τη μέρα, να βάλουν τα πράγματα σε μια σειρά. Και όταν τους ρωτάμε για τα επιδόματα που εξαγγέλθηκαν, η απάντηση είναι η ίδια:
«Τι να πρωτοφτιάξουμε;»
Τα βράδια, ένα μανάβικο κι ένα προποτζίδικο αφήνουν τα φώτα τους ανοιχτά για να μη σκοτωθούν πεζοί και οδηγοί
«Την παιδική χαρά του Β’ Δημοτικού Σχολείου Μάνδρας εγκαινίασε η πρώτη κυρία της κυπριακής Δημοκρατίας Άντρη Αναστασιάδη» διαβάζουμε στη μεγάλη μπλε πινακίδα ενώ λίγα παιδιά παίζουν γύρω μας. «Έφτιαξαν αυτή την παιδική χαρά για τα μάτια του κόσμου» λέει ο Γιώργος Σαρτζετάκης, «γιατί δίπλα, όπως βλέπετε, έχει ταβέρνες που γεμίζουν κόσμο τα σαββατοκύριακα. Ελάτε να σας δείξω πώς είναι αυτά που δε φαίνονται».
Πράγματι, οι άλλες παιδικές χαρές που είναι χωμένες μέσα στα στενά της Μάνδρας είναι παρατημένες, επικίνδυνοι χώροι για τα παιδιά, όπως και το εγκαταλελειμμένο 1ο Νηπιαγωγείο της Μάνδρας στο οποίο πάμε αμέσως μετά. Μπάζα, γυαλιά, σκισμένα αιχμηρά συρματοπλέγματα, σκουπίδια και λασπόνερα βαλτωμένα στον νιπτήρα. «Γιατί δε ζήτησαν στον Μαρινάκη να φτιάξει τα νηπιαγωγεία και τα σχολεία για τα παιδιά μας;» αναρωτιέται ο κ. Σαρτζετάκης, πατέρας και ο ίδιος ενός αγοριού.
Σαν ειρωνεία, στην κεντρική οδό Κοροπούλη, την οποία κάποτε διέσχιζαν τα δύο εδώ και χρόνια μπαζωμένα ρέματα, και η οποία υπέστη τις πιο μεγάλες καταστροφές, τα «ΕΝΟΙΚΙΑΖΕΤΑΙ» μαρτυρούν το όπου φύγει-φύγει των ντόπιων. Ποιος θα νοίκιαζε αυτά τα νοτισμένα άδεια ερείπια; αναρωτιέται κανείς εύλογα.
Αυτός ο κεντρικότερος δρόμος της Μάνδρας διατρέχεται τώρα από σκουπίδια και μπάζα ενώ δεν έχει καθόλου φωτισμό τα βράδια.
«Χρειάζεται να σας πω πόσο επικίνδυνος είναι για τους οδηγούς; Φαντάσου να περνάς από την Κοροπούλη και να μην είσαι ντόπιος, να μην ξέρεις ότι έχει χαντάκι και μπάζα. Έχουν αυτό το πλαστικό ρέλι για να μας κοροϊδεύουν. Θα σκοτωθεί κανένας άνθρωπος και να τους δω μετά τι θα κάνουν» μας λέει ένας ντόπιος μόλις καταλαβαίνει ότι είμαστε δημοσιογράφοι.
Τα βράδια, ένα μανάβικο, ένα προποτζίδικο και μερικά σπίτια αφήνουν τα φώτα τους ανοιχτά από καλή θέληση ώστε να μπορούν οι πεζοί να βλέπουν τα αυτοκίνητα και τα αυτοκίνητα τους πεζούς. «Ξέρετε μόνο πού έβαλαν λάμπες; Στην είσοδο της Μάνδρας. Για τα μάτια του κόσμου και το θεαθήναι» μας λέει θυμωμένος και φεύγει.
Η αποκατάσταση του κεντρικού δρόμου της Μάνδρας προχωράει με πολύ αργούς ρυθμούς και η αισιόδοξη πρόβλεψη είναι ότι μετά το Πάσχα θα ξεκινήσουν οι εργασίες.
«Ζητήσαμε επιχορήγηση από το υπουργείο Εσωτερικών. Μας δόθηκε πριν από δύο μήνες και είμαστε στη διαδικασία της έγκρισης της σύμβασης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά ακόμα και όταν πρόκειται για έκτακτη ανάγκη, η διαδικασία είναι πολύ χρονοβόρα» τονίζει ο Γενικός Γραμματέας του Δήμου. Προσθέτει ότι «πρόκειται για ένα έργο με προϋπολογισμό ενός εκατομμυρίου, που όταν εγκριθεί και υπογραφεί η σύμβαση, θα ξεκινήσει αμέσως. Ελπίζουμε ότι μετά το Πάσχα θα είναι σε θέση να εγκατασταθεί ο εργολάβος και να τα αποκαταστήσει».
«Η ζωή θα αποκατασταθεί από το 2019 και βλέπουμε»
Σε λίγο βρισκόμαστε στο σπίτι που νοικιάζει η 28χρονη Μαίρη με τον άντρα της και το 5 μηνών μωράκι της που στη μεγάλη πλημμύρα ήταν μόλις 40 ημερών. Το παλιό τους σπίτι όπου έζησε μια ζωή η οικογένεια της Μαίρης είναι σήμερα «ένα σκέτο ίσωμα».
«Είχαμε πλημμυρίσει ξανά το 2015 και το 1996 όταν ήμουν μαθήτρια. Τις προηγούμενες φορές σφουγγαρίσαμε, σκουπίσαμε, χάσαμε κι από ένα αυτοκίνητο ο καθένας και συνεχίσαμε. Αλλά αυτή τη φορά το νερό έφτασε τα 3 μέτρα. Μέχρι να πούμε “ωχ να κατέβουμε να δέσουμε τα αυτοκίνητα στην κολόνα”, είχε φύγει και η κολόνα. Το σπίτι σειόταν επί ώρες. Τα πήρε όλα το νερό. Τζαμαρίες έσπαγαν, δέντρα πέρναγαν μέσα από το σπίτι, η μαμά μου φώναζε να ανέβουμε στην ταράτσα για να σώσουμε το μωρό. Η στάθμη ανεβαίνει σε κάθε πλημμύρα και την επόμενη φορά μπορεί να έχουμε περισσότερους νεκρούς. Μετά την πλημμύρα ζούσαμε οι γονείς μου, εμείς, το μωρό και τα 5 μας σκυλιά σε ένα σπίτι. Ήμασταν μία βδομάδα χωρίς ρεύμα και χωρίς νερό με το μωρό 40 ημερών. Πώς να το ταΐσεις, πώς να το αλλάξεις; Τις πρώτες μέρες έτρωγε ελάχιστα γιατί δεν είχα αρκετό γάλα. Η Μάνδρα ήταν σαν βομβαρδισμένη. Οι υλικές ζημιές είναι ανυπολόγιστες. Εμείς χάσαμε και το οικογενειακό μαγαζί, οπότε μιλάμε για 30-40.000 ευρώ. Σήμερα, με έναν μισθό έχουμε να πληρώσουμε ενοίκιο, λογαριασμούς, τα έξοδα του μωρού, τις βασικές μας ανάγκες και να φτιάξουμε και το παλιό σπίτι. Αλλά μετά από μία περίοδο απελπισίας, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να μαζέψεις τις δυνάμεις σου και να δεις πώς μπορείς να συνεχίσεις τη ζωή σου.
»Έγιναν πάρα πολλές δωρεές από εταιρείες, από ιδιώτες και συλλόγους για να πηγαίνουμε σήμερα στο κοινωνικό παντοπωλείο του Δήμου να ζητήσουμε να μας δώσουν πράγματα που δικαιούμαστε δωρεάν, και από τη μία να μη μας δίνουν και από την άλλη να μας λένε περιφρονητικά ότι τα τρόφιμα λήγουν και τα πετάνε. Μας έστειλαν τόσα ρούχα από παντού, ερχόντουσαν φορτηγά του Σκλαβενίτη, του Βασιλόπουλου και ζητούσα βρεφικό γάλα και μου έδιναν για τρεις μέρες μόνο, για να φτάνουμε να τα πετάνε σήμερα. Τι πετάς; Είμαστε σοβαροί; Γιατί δεν τα διαθέτεις εγκαίρως αφού τα πετάς; Μου έδιναν ένα πακέτο πάνες που έφταναν για μιάμιση μέρα και μετά έπρεπε να αγοράσω. Με τι λεφτά που χάσαμε μετρητά και κάρτες και από πού να ψωνίσουμε που όλα τα μαγαζιά άδειασαν και δεν μπορούσαμε να μετακινηθούμε; Μας έφεραν μακαρόνια επώνυμης μάρκας, έφερε ο Μαρινάκης φόρμες για παιδιά και ούτε μακαρόνια επώνυμα μας μοιράστηκαν ποτέ ούτε κανένα παιδί πήρε ποτέ φόρμα. Από τη μία λάθος διαχείριση και από την άλλη, όλα τα καλά τα κρατάνε για τους δικούς τους. Αν το μωρό μου αρρώσταινε τις πρώτες μέρες, δεν υπήρχε κανένας τρόπος να πάμε σε νοσοκομείο. Και μπορεί η δήμαρχος να μην έκανε επίκληση να πέσει η βροχή να μας πνίξει, αλλά έφταιγε για όλα τα υπόλοιπα και για το ότι δεν έχουν γίνει αντιπλημμυρικά» λέει η νεαρή μητέρα, γέννημα-θρέμμα της Μάνδρας.
«Εμείς προσπαθήσαμε να οργανώσουμε όσο μπορούμε καλύτερα αυτήν τη διαδικασία. Δεν ήταν εύκολο, ειλικρινά σας το λέω δεν ήταν καθόλου εύκολο, γιατί ο κόσμος ούτε στο δημαρχείο δεν μπορούσε να έρθει. Αν έγιναν κάποιες παραλείψεις και σε κάποιες περιπτώσεις, να ξέρετε ότι δεν υπήρχε καμία πρόθεση, αλλά συνέβησαν μέσα στις χιλιάδες των ανθρώπων που εξυπηρετήθηκαν» υποστηρίζει από την πλευρά του ο κ. Ραγκούσης από τον Δήμο.
«Όλοι τρέχανε, προσωπικό και αιρετοί σε 24ωρη βάση και μετά τον δεύτερο μήνα μπορέσαμε να οργανωθούμε. Τον πρώτο μήνα πηγαίναμε εμείς στον κόσμο, με φορτηγό. Υπήρχε ένας πολύ μεγάλος όγκος, η προσφορά ήταν τρομακτική από τους δωρητές και όπως καταλαβαίνετε, με τις λιγοστές δυνάμεις που έχει ο Δήμος, μαζί με τους εθελοντές που βοήθησαν, ό,τι μπορούσε έκανε. Ακόμα και σήμερα συνεχίζουμε να δίνουμε» προσθέτει ο γενικός γραμματέας του Δήμου.
«Οι μήνες περνάνε και το χάος δεν τελειώνει» μας λέει η Μαίρη, η οποία παρά τις καταστροφές που υπέστη η οικογένειά της, δεν δικαιούται το παραμικρό επίδομα βοήθειας. «Βάσει της φορολογικής μας δήλωσης θεωρούμαστε φιλοξενούμενοι στους γονείς μου και άρα δεν δικαιούμαστε κανένα επίδομα. Ούτε τα 586 ευρώ έκτακτης βοήθειας του Δήμου ούτε τα 5.000 ευρώ για να φτιάξουμε το σπίτι. Πιο μηδέν κι από το μηδέν και βοήθεια από πουθενά, αλλά εμείς πληρώνουμε δημοτικά τέλη και όλα κανονικά. Γιατί; Και τώρα είναι καλοκαίρι, ποιος θα σκεφτεί τα αντιπλημμυρικά;»
«Εδώ βλέπεις ένα ισόγειο που τα νερά έφτασαν στο ύψος της σκεπής. Εκεί έμεναν Πακιστανοί που εγώ δεν τους ξανάδα» λέει η Μαίρη. «Δεν ξέρω τι απέγιναν». Φωτογραφία από το κινητό της Μαίρης.
Στη Μάνδρα, οι ντόπιοι ακόμα και σήμερα λένε ότι στάθηκαν τυχεροί μέσα στην ατυχία τους που η καταστροφή δεν έγινε δύο ώρες αργότερα, δηλαδή στις 7 το πρωί, όταν όλες οι μανάδες πάνε στο σχολείο τα παιδιά τους. Όπως, επίσης, δεν έχουν σταματήσει να πιστεύουν ότι οι νεκροί ήταν αρκετά περισσότεροι στην πραγματικότητα, αλλά επρόκειτο για Πακιστανούς αδήλωτους εργάτες που «κανέναν δε συνέφερε να ακουστεί αυτό». «Εκείνη την ώρα πήγαιναν όλοι με τα ποδήλατα στα εργοστάσια και στις ελιές. Είδατε κανένα όνομα αλλοδαπού στους νεκρούς;» μας λέει η Μαίρη. «Να είμαστε στο 2017 και να πνίγονται οι άνθρωποι από τη λάσπη… Τραγικό. Άμα παραπονιέται κανείς, του λέμε “έλα μη μιλάς, εμείς είμαστε ζωντανοί”».
Κλείνοντας τη συνέντευξη με τον Γενικό Γραμματέα του Δήμου Μάνδρας, το τελευταίο, και ίσως πιο σημαντικό ερώτημα είναι «πότε θα αποκατασταθεί η ζωή στη Μάνδρα»; Η απάντηση του μας παραπέμπει στο… 2019 και βλέπουμε. «Με το τέλος του 2018 η δημόσια υποδομή πιστεύω ότι θα έχει ολοκληρωθεί. Από εκεί και πέρα όμως είναι και τα σπίτια, οι επιχειρήσεις… Η αποκατάσταση συνολικά της πόλης εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Εξαρτάται από την αποκατάσταση των δημοτικών υποδομών αλλά και των ιδιωτικών, την αποκατάσταση των σπιτιών των ανθρώπων».
