Πίσω από μια αραχνοΰφαντη αυλαία κινούνται λυγερές φιγούρες που χορεύουν, που παιχνιδίζουν, που χαριεντίζονται αναμεταξύ τους. Και που και που δίνουν ένα σήμα προβάλλοντας μπροστά από αυτήν, εκτεθειμένες στα βλέμματα του κοινού. Φορούν μάσκες. «Θεωρείτε τη μάσκα με το πρόσωπο το ένα και το αυτό» λέει ο Μολιέρος κι αυτό ακριβώς έρχονται όλα τούτα τα πρόσωπα του βενετσιάνικου, θαρρείς, καρναβαλιού να δικαιολογήσουν. Να γίνουν φορείς μιας καλής μάσκας και να υποτάξουν τον κόσμο στη δύναμη της μεταμφίεσης τους. Στην πειθώ αυτού που δηλώνουν πως είναι.
Ο Μολιέρος, παρά το πολλαπλά λογοκριμένο έργο του «Ταρτούφος ή Οι Απατεώνες», (την απαγόρευση του οποίου εισηγήθηκε η Καθολική Εκκλησία και μόνο πέντε χρόνια αργότερα από την έκδοση του παρουσιάστηκε επίσημα αλλά και πάλι με διορθώσεις και προσθήκες πράξεων) διατηρεί την καρδιά της προβληματικής του: Ανάμεσα στο είναι και στο φαίνεσθαι. Στην ηθική και στο ψεύδος της ηθικής. Στην πίστη ως προσωπική κατάκτηση και στην πίστη που περιφέρεται σαν τρόπαιο. Σ’ αυτή την δυσδιάκριτη συχνά ισορροπία, σ’ αυτή την υπαρξιακή σχισμή εδρεύει η προσέγγιση που επιφυλάσσει ο Αιμίλιος Χειλάκης και ο Μανώλης Δούνιας. Στο πριν και στο μετά της μάσκας.
Οι ήρωες του έργου επαναπαύονται πίσω από τα λευκά τους προσωπεία και με την ασφάλεια που αυτά τους παρέχουν εκπροσωπούν, ο καθένας, τη δική του ρητορική. Ο Ταρτούφος ένας τυχοδιώκτης που παριστάνει τον ευλαβή, ο Οργκόν ένας οικογενειάρχης ευγενής που παριστάνει τον αθώο και τον ηθικό, η οικογένεια του που υποδύεται την αστική ευπρέπεια κάτω από την οποία υποθάλπει το ζωώδες ένστικτο.
Ο «Ταρτούφος» των Χειλάκη και Δούνια ανήκει στις παραστάσεις που η ερμηνεία, η ανάγνωση του κειμένου βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την αισθητική τους θέση. Η σκηνοθεσία εδώ επιβάλλει μια αυστηρή φόρμα, όπου τα πρόσωπα αποστασιοποιούνται από τον ρόλο (σε ένδειξη της υποκρισίας τους), όπου εκφέρουν τα λόγια σαν να μην είναι δικά τους, όπου τα σώματα λυγίζουν σαν σπασμένα (παραπέμποντας σε μαριονέτες). Την ίδια ώρα, το σκηνικό (μια έξυπνη και καλαίσθητα εκτελεσμένη ιδέα από τον Κωνσταντίνο Ζαμάνη) μιμείται και παρακολουθεί την φορά των σωμάτων. Ένας καθρέφτης τοποθετημένος σε κλίση, διπλής όψης (όπως και τα πρόσωπα που καθρεφτίζονται σε αυτόν), περιγράφει έναν κόσμο που έχει εκπέσει κι έχει γείρει κουρασμένος σαν τον Πύργο της Πίζας.
Την ίδια ώρα, το πρόσωπο, η όψη της παράστασης συνδέεται άμεσα με την παράδοση της commedia dell arte. Ο Μολιέρος ωστόσο συναντά την καταγωγή του και μέσα από την καινούργια, κατά παραγγελία, μετάφραση που φέρει την υπογραφή του ποιητή Γιώργου Μπλάνα. Ο έμμετρος λόγος, χειμαρρώδης και λυρικός, εξυπηρετεί ιδανικά τα χαρακτηριστικά του δίπολου – που αναφέραμε και πιο πάνω – μέσα από μια πληθωρική κατασκευή λόγου που μέσα σε «στόματα μολυσμένα από τ’ απερίγραπτα ψέματα» ακούγεται κενός νοήματος.
Και κάπου εδώ φτάνουμε στην ανάγκη της ενσωμάτωσης όλου αυτού του πυκνού υλικού. Σχεδόν το σύνολο των ηθοποιών ανταποκρίνεται στην επιταγή της σκηνοθετικής ματιάς, συνθέτοντας τελικά μια ομάδα αποδοτική, σε κοινή γραμμή ερμηνείας. Ίσως μάλιστα, αν η άσκηση ή η συγκέντρωση στη σχέση λόγου και σώματος όπως την επιβάλλει η σκηνοθεσία ήταν πιο αυστηρή, το αποτέλεσμα θα ήταν ακόμα πιο αιχμηρό. Πάντως, θα ξεχωρίσουμε τον Οργκόν του Άλκη Κούρκουλου, τον Ταρτούφο του Αιμίλιου Χειλάκη, την Ελμίρα της Αθηνάς Μαξίμου (ίσως στην καλύτερη στιγμή της), την μαντάμ Παρνέλ της Ράνιας Οικονομίδου, τον Βαλέριο του Τσιμάρα Τζανάτου, τον Κλεάνθη του Άγγελου Μπούρα. Για την εκφραστική, σχεδόν καρτουνίστικη ακρίβεια σε μικρότερους ρόλους διακρίνονται και οι Αλεξάνδρος Βάρθης, Φραγκίσκη Μουστάκη.
Μια αξιόλογη, ολοκληρωμένη παράσταση.
Θέατρο: Κιβωτός
Πειραιώς 115,Γκάζι
Τηλ : 2103427426
Παραστάσεις : Έως : 24/4
Πληροφορίες : Απόγ.: Σάβ. 6 μ.μ., Κυρ. 7 μ.μ. Βραδ.: Τετ.-Σάβ. 9 μ.μ.
Τιμη : € 20, 14, 10 (Σάβ. βραδινή, Κυρ.), € 18, 14, 10 (Τετ., Πέμ.), € 14 (Σάβ. απογ., Παρ.).
Πηγή: tospirto.net
