Όμηροι των σκουπιδιών και των ΜΑΤ οι κάτοικοι της Λευκίμμης

Θεατές ξανά στο ίδιο έργο είναι οι κάτοικοι της Λευκίμμης στη νότια Κέρκυρα τον τελευταίο μήνα, με τις μνήμες ακόμα νωπές από τα τραγικά γεγονότα του 2008 όταν μια γυναίκα έχασε τη ζωή της, καθώς τα ΜΑΤ επιχείρησαν να καταστείλουν μια απ’ τις πολλές διαμαρτυρίες της εποχής κατά του ΧΥΤΑ.

Χθες μετά τις 9 το βράδυ σημειώθηκαν και πάλι επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και δυνάμεων των ΜΑΤ, που προχώρησαν στη χρήση χημικών, στην περιοχή του ΧΥΤΑ. Απ’ τα επεισόδια κάποιοι πολίτες κατέληξαν στο νοσοκομείο με αναπνευστικά προβλήματα, ενώ προκλήθηκε πυρκαγιά σε παρακείμενο ελαιώνα, η οποία σβήστηκε με την άμεση επέμβαση της Πυροσβεστικής.

Φέτος, αφού τόνοι σκουπιδιών κατέκλυσαν τους δρόμους του νησιού, με τις εικόνες εν μέσω τουριστικής περιόδου να απασχολούν και τον ξένο Τύπο, από τις 26 Ιουνίου έχουν κάνει απόβαση στο νησί ισχυρές δυνάμεις των ΜΑΤ προκειμένου να συνοδεύουν τη μεταφορά των σκουπιδιών απ’ τον υπερκορεσμένο –κατά γενική ομολογία- ΧΥΤΑ Τεμπλονίου στη Λευκίμμη.

Εκεί όμως τα πράγματα βρίσκονται σε τεντωμένο σχοινί. Κινήματα κατοίκων καταγγέλλουν κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση για βίαιη λύση προκειμένου να λειτουργήσει ο «παράνομος» γι’ αυτούς ΧΥΤΑ, αλλά και τα ΜΑΤ για την «προκλητική παρουσία» τους.

Δήμος και Περιφέρεια Ιονίων Νήσων απ’ την πλευρά τους μιλούν για μια αδιέξοδη κατάσταση, για «αδιάλλακτη στάση» και «απροθυμία διαλόγου», επιμένοντας πως πρόκειται για μια προσωρινή λύση μέχρι να προχωρήσει το σχέδιο ολοκληρωμένης διαχείρισης στο νησί.

Για τραγική κατάσταση και ένα έργο χωρίς «κοινωνική συναίνεση» μιλάει στην «Εφ.Συν.» ο Γιάννης Πανδής, γραμματέας του Συλλόγου «Αλεύχιμον», που ασχολείται χρόνια με το θέμα.

«Ο κόσμος αντιδρά για τη λάθος χωροθέτηση, γιατί δεν πληροί καμιά απ’ τις προϋποθέσεις, ούτε της ευρωπαϊκής αλλά ούτε της ελληνικής νομοθεσίας», λέει και εξηγεί ότι μεταξύ άλλων «δεν τηρούνται οι αποστάσεις από τις κατοικημένες περιοχές» αλλά και απ’ την τουριστική ζώνη.

«Στα 350 μέτρα βρίσκεται η πρώτη κατοικία και περίπου στα 400 μέτρα η τουριστική ζώνη του Αγίου Πέτρου», αναφέρει.

Μια άλλη προϋπόθεση που, όπως σημειώνει, δεν τηρείται είναι οι άλλες χρήσεις που υπάρχουν στην περιοχή, αναφερόμενος στον βιολογικό καθαρισμό και το λιμάνι.

Επιπλέον, τονίζει πως σύμφωνα με μελέτη που είχαν αναθέσει ως σύλλογος το 2008 στο ΙΓΜΕ και σε άλλους δύο υδρογεωλόγους, στην περιοχή υπάρχει νερό που δεν είναι βρόχινο αλλά υδροφόρος ορίζοντας, με κίνδυνο να μολυνθεί τώρα ολόκληρος ο υδροφόρος ορίζοντας της Νότιας Κέρκυρας.

Τα δύο ποτάμια

Οπως λέει ο κ. Πανδής, τότε ο εργολάβος είχε βρει πάρα πολύ νερό και άρχισε να το μπαζώνει, αλλά αυτό έβγαινε συνεχώς, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί λίμνη.

«Είχαμε φέρει βάρκα και μέσα εκεί σε αυτό το κύτταρο μαζεύουν τα σκουπίδια τώρα», υπογραμμίζει προσθέτοντας πως στην περιοχή υπάρχουν δύο ποτάμια, το κεντρικό της Λευκίμμης και του Σωτήρα.

Αυτά, συμπληρώνει, «κρύφτηκαν πλήρως» απ’ τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων που είχε εκπονηθεί για λογαριασμό του τότε Συνδέσμου Καθαριότητας.

Το θέμα έφτασε μέχρι την Επιτροπή Περιβάλλοντος και την Επιτροπή Αναφορών της Ε.Ε. «Οταν είχαν έρθει οι ευρωβουλευτές, μεταξύ των οποίων και ο Χουντής μαζί με την υπόλοιπη αντιπροσωπεία, και το είχαν δει είχαν φρίξει» σχολιάζει ο κ.Πανδής.

Ο ίδιος σημειώνει πως «το 2011 είχε επισκεφθεί τον χώρο ο Αλέξης Τσίπρας και τότε είχε συναντηθεί με μένα, που ήμουν πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Αγώνα του κινήματος Λευκίμμης, και είπε ότι σε καμιά περίπτωση αυτό το έργο δεν πρέπει να λειτουργήσει, είναι παράνομο».

Την ίδια ώρα κάτοικοι θεωρούν την παρουσία των ΜΑΤ προκλητική, καθώς όχι μόνο αναγκάζονται να δίνουν αναφορά κάθε φορά προκειμένου να περάσουν απ’ την αποκλεισμένη ζώνη, στον περιφερειακό της Λευκίμμης, για να πάνε στα χωράφια και στα σπίτια τους, αλλά έρχονται αντιμέτωποι με βίαιες συμπεριφορές και λεκτικές προκλήσεις.

«Τα ΜΑΤ προκαλούν καθημερινά και βρίζουν τις γυναίκες μας» λέει ο κ. Πανδής. «Χθες (σ.σ. Σάββατο) στο χωριό Ποτάμι, όπου πήγε αρκετός κόσμος μετά το συλλαλητήριο να πιει την μπίρα του, ήταν δυο διμοιρίες ΟΠΚΕ και ΜΑΤ με τα όπλα προτεταμένα. Είναι τραγική η κατάσταση. Θα βάλουν τον κόσμο φυλακή στη Λευκίμμη. Υπάρχει πάρα πολλή ένταση».

«Είναι λες και έχουμε στρατιωτική κατοχή εδώ. Γίνονται συλλήψεις για ψύλλου πήδημα. Πριν από λίγες μέρες επίσης, σε μια πορεία, έπιασαν έναν κύριο δίπλα μου, γύρω στα 55, που απλά τράβαγε βίντεο με το κινητό. Τον χτύπησαν και έπαθε ρήξη τυμπάνου» σχολιάζει ο Κ. Γερολυμάτος, μέλος της λαϊκής συνέλευσης Λευκίμμης, προσθέτοντας πως πριν «από τρεις μήνες υπήρξε εμπρησμός στον ΧΥΤΑ, δεν ξέρουμε από ποιους».

Η εμφάνιση της Χρυσής Αυγής

Στη Λευκίμμη, όμως, έκανε την εμφάνισή της και η Χρυσή Αυγή, καθώς σε μια απ’ τις συναυλίες αλληλεγγύης, πριν ακόμα φτάσουν τα ΜΑΤ στο νησί, εμφανίστηκε ο βουλευτής της Χρυσής Αυγής στην Κέρκυρα, Γιάννης Αϊβατίδης.

Μέρες πριν ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων Θεόδωρος Γαλιατσάτος είχε προειδοποιήσει ότι «επωάζεται το αυγό του φιδιού».

«Υπήρχε μια παγωμάρα. Δεν ήξερε πώς να το διαχειριστεί ο κόσμος. Ηταν η πρώτη φορά ουσιαστικά που κάνανε την εμφάνισή τους. Δεν τους κάλεσε κανείς, γενικά το “Αλεύχιμον” είναι ακομμάτιστο», σχολιάζει ο Κ. Γερολυμάτος.

«Ολο αυτό βολεύει και την κυβέρνηση και τη Χρυσή Αυγή που βγαίνει λίγο απ’ το καβούκι της, και στην ουσία κερδισμένος βγαίνει ο εργολάβος» συμπληρώνει.

Ο ίδιος τονίζει ότι η πρώτη Λαϊκή Συνέλευση έγινε ακριβώς για να καταδικάσει την παρουσία της Χ.Α. και τέθηκε ως βασικός όρος το «Δεν θέλουμε τους χρυσαυγίτες εδώ κάτω».

Μιλώντας στην «Εφ.Συν.» ο κ. Γαλιατσάτος είναι σίγουρος ότι «μερικοί απ’ αυτούς που αντιδρούν συναλλάσσονται εν μέρει με τη Χρυσή Αυγή. Είναι σαφές ότι η Χρυσή Αυγή έχει μπαρουτιάσει εδώ και καιρό την περιοχή και δεν ξέρουμε ποιος είναι ο ρόλος της στην επίσπευση όλων αυτών των διαδικασιών που γίνονται και με τους εμπρησμούς και με την επίθεση στο αστυνομικό τμήμα τελευταία».

Σύμφωνα με τον κ. Γερολυμάτο, οι κάτοικοι δεν είναι σε θέση να ελέγξουν αν στον ΧΥΤΥ καταλήγουν όντως υπολείμματα ή σύμμεικτα απορρίμματα. «Απ’ ό,τι έχουμε δει από τηλεσκόπια, προς το παρόν τα αφήνουν περιμετρικά στη Λευκίμμη και όχι μέσα στο κύτταρο», λέει, επισημαίνοντας πως «δεν αφήνουν κανέναν να μπει στο Τεμπλόνι να ελέγξει, ούτε καν επιτροπή».

Ο κ. Πανδής σημειώνει πάντως ότι «δεν είναι υπολείμματα, αλλά σύμμεικτα, γι’ αυτό μυρίζουν».

Να σημειωθεί ότι έπειτα από προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας, ώς τις 5 Δεκεμβρίου 2018, οπότε θα εκδικαστεί, υπάρχει προσωρινή απόφαση που ορίζει ότι μπορούν να εναποτεθούν στον ΧΥΤΥ Λευκίμμης έως 8.000 τόνοι υπολείμματος.

Η ποσότητα δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες του νησιού, καθώς ειδικά εν μέσω τουριστικής περιόδου παράγονται καθημερινά περί τους 300 τόνους σκουπιδιών.

Ο κ. Γερολυμάτος πάντως χαρακτηρίζει «ύποπτη» αυτή την προσφυγή, καθώς υπογράφεται από 75 φερόμενους ως κατοίκους, που τυγχάνει όλοι να είναι εργαζόμενοι σε συγκεκριμένη ξενοδοχειακή μονάδα.

Επιπλέον, γιατί, όπως λέει, δεν αφήνει άλλα περιθώρια προσφυγής στο ΣτΕ μέχρι να εκδικαστεί αυτή, ενώ στο μεταξύ «ουσιαστικά έδωσε χρόνο στην κυβέρνηση να βρει άλλη λύση».

«Εμείς δεν έχουμε κανένα βίτσιο με τα ΜΑΤ. Προσωπικά με πιάνει αλλεργία. Αλλά υπάρχει άλλη λύση; Είναι αριστερό να λες δεν με ενδιαφέρει αν θα πεθάνει όλο το νησί αρκεί να μην πέσει τίποτα στη Λευκίμμη;» σχολιάζει στην «Εφ.Συν.» ο δήμαρχος Κέρκυρας Κώστας Νικολούζος, τονίζοντας ότι «δεν υπάρχει καμιά διάθεση συζήτησης» από την πλευρά του κινήματος.

Σε ό,τι αφορά τον σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων ο δήμαρχος του νησιού σημειώνει πως «σε πρώτη φάση θα μεταφέρουμε αυτή την ποσότητα που κατά ανώτατο όριο έχει ορίσει η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας και ταυτόχρονα θα προχωρήσουμε τις διαδικασίες για την αδειοδότηση». Οπως εξηγεί, αυτό που απομένει είναι οι επισκευές στις κατεστραμμένες εγκαταστάσεις μετά τον εμπρησμό του περασμένου Μαΐου.

Η αδειοδότηση, προσθέτει, εκκρεμεί καθώς εμποδίστηκαν οι προσπάθειες σύνδεσης του ρεύματος.

Στη συνέχεια, όπως αναφέρει ο δήμαρχος, ο σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία εργοστασίου ολοκληρωμένης διαχείρισης στο Τεμπλόνι και παράλληλα ένα άλλο ΧΥΤΥ κοντά. «Εντός του μηνός θα έχουμε την επικαιροποιημένη μελέτη και από εκεί και πέρα υπάρχει η δέσμευση της κυβέρνησης ότι θα το χρηματοδοτήσει με δημόσια δαπάνη 100%».

Οσο για τη Λευκίμμη, ξεκαθαρίζει ότι «θα χρησιμοποιηθεί για 2-2,5 χρόνια και μέχρι να δημιουργηθεί άλλο κύτταρο ταφής υπολείμματος σε κάποιο άλλο σημείο της Κέρκυρας», επισημαίνοντας πως αυτή τη στιγμή «δεν υπάρχει άλλος νόμιμος αποδέκτης στο νησί».

Αναφορικά με τη μη λειτουργία του ΧΥΤΑ Λευκίμμης (όπως προβλεπόταν αρχικά) δέκα χρόνια αφότου ολοκληρώθηκε, σημειώνει ότι «οι δημοτικές αρχές από τότε δεν τόλμησαν να το ανοίξουν, επειδή απ’ την αρχή είχαν αντιμετωπίσει όλον αυτόν τον πόλεμο». «Φτάσαμε λοιπόν στο όριο του να έρχονται απ’ το 2014 οι επιστολές απ’ την Κομισιόν για το αν λειτουργεί ή αλλιώς να επιστρέψουμε τα χρήματα (σ.σ. 4.350.000 ευρώ)».

Σε κάθε περίπτωση, συμπληρώνει, «η Λευκίμμη είναι ένα κακά χωροθετημένο έργο, γιατί είναι στο άκρο του νησιού, που σημαίνει ότι ταξιδεύουμε τα σκουπίδια 80 χιλιόμετρα. Είναι τεράστιο το κόστος».

«Στην κόψη του ξυραφιού»

«Είμαστε στην κόψη του ξυραφιού. Ο κόσμος δεν πείθεται με τίποτα απ’ το κακό προηγούμενο στο Τεμπλόνι, όπου η διαχείριση ήταν άκρως εγκληματική», αναφέρει στην «Εφ.Συν.» ο αντιδήμαρχος Αλέξανδρος Ασπιώτης, ο οποίος έχει υποβάλει την παραίτησή του «για την εμφάνιση των ΜΑΤ».

Οσο για τον ΧΥΤΥ Λευκίμμης, αναφέρει πως «είναι ένα έργο που πληροί τις προϋποθέσεις, απλά το λάθος είναι ότι βρίσκεται στην οικιστική ζώνη, πολύ κοντά σε τουριστική ζώνη. Εχουμε και εμείς ως δημοτική αρχή τεράστια ευθύνη, όμως αν δεν γινόταν έστω εκεί θα είχε τιναχθεί η οικονομία του νησιού στον αέρα. Αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Λευκίμμη θα συμβεί σε όποια περιοχή επιχειρηθεί κάτι αντίστοιχο».

«Δεν είναι ευχάριστα για κανέναν τα μέτρα που παίρνει η αστυνομία», τονίζει ο περιφερειάρχης Θεόδωρος Γαλιατσάτος. «Φαινόταν πως θα βρισκόμασταν σε τροχιά σύγκρουσης γιατί στο τμήμα των ανθρώπων που αντιδρούν στην περιοχή είχε επικρατήσει μια αδιάλλακτη συμπεριφορά, που δεν επέτρεπε διάλογο». Παράλληλα απευθύνει εκ νέου έκκληση για διάλογο, προαναγγέλλοντας άλλη μια πρωτοβουλία «να συνομιλήσουμε με πιο ψύχραιμες φωνές στην περιοχή».

«Με ανθρώπους δηλαδή που καταλαβαίνουν ότι κάθε περιοχή της Κέρκυρας πρέπει να συμβάλει με το δικό της μερίδιο στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων» συμπληρώνει. «Προφανώς έχουν δημιουργηθεί κακές εικόνες, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα επαναληφθούν οι αστοχίες του παρελθόντος» λέει ακόμη ο κ. Γαλιατσάτος.

Επίσης αναφέρθηκε σε πρόταση για λαϊκό κοινωνικό έλεγχο, όπου θα συμμετέχουν δηλαδή και οι πολίτες, πέραν του κεντρικού υπηρεσιακού ελέγχου απ’ τις υπηρεσίες Περιβάλλοντος, κάτι που όπως είπε προϋποθέτει την αποδοχή της κατάστασης και ότι κοιτάμε την επόμενη μέρα.

Αλλά «όχι να δώσουμε άδεια στον πρώτο τυχόντα των όποιων συμφερόντων να κάνει επισκέψεις. Γιατί πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν και μεγάλα ξενοδοχεία στην περιοχή που χρηματοδοτούν τις αντιδράσεις» καταλήγει.