Πηγή: Ημεροδρόμος
Περισσότεροι από 6.500 μετανάστες εργάτες από την Ινδία, το Πακιστάν, το Νεπάλ, το Μπαγκλαντές και τη Σρι Λάνκα έχουν πεθάνει στο Κατάρ από τότε η χώρα ανέλαβε να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο, πριν από 10 χρόνια, σύμφωνα με έρευνα του Guardian.
Πιο συγκεκριμένα, τα ευρήματα, που συγκεντρώθηκαν από κυβερνητικές πηγές, σημαίνουν ότι κατά μέσο όρο 12 μετανάστες εργάτες από αυτές τις 5 χώρες της Νότιας Ασίας πεθαίνουν κάθε εβδομάδα από τη νύχτα του Δεκεμβρίου του 2010, όταν οι δρόμοι της Ντόχα γέμισαν με πλήθη που πανηγύριζαν τη νίκη του Κατάρ.
Στοιχεία από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Νεπάλ και τη Σρι Λάνκα αποκάλυψαν ότι υπήρξαν 5.927 θάνατοι μεταναστών εργαζομένων την περίοδο 2011–2020. Ξεχωριστά, στοιχεία από την πρεσβεία του Πακιστάν στο Κατάρ ανέφεραν επιπλέον 824 θανάτους Πακιστανών εργατών, μεταξύ 2010 και 2020.
Ο συνολικός αριθμός των νεκρών είναι σημαντικά υψηλότερος, καθώς αυτά τα στοιχεία δεν περιλαμβάνουν τους θανάτους από ορισμένες χώρες που στέλνουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων στο Κατάρ, συμπεριλαμβανομένων των Φιλιππίνων και της Κένυας. Δεν περιλαμβάνονται επίσης οι θάνατοι που σημειώθηκαν τους τελευταίους μήνες του 2020.
Θάνατοι στα μεγάλα έργα
Τα τελευταία 10 χρόνια, το Κατάρ ξεκίνησε ένα άνευ προηγουμένου οικοδομικό πρόγραμμα, κυρίως ως προετοιμασία για το ποδοσφαιρικό τουρνουά του 2022.
Εκτός από επτά νέα στάδια, έχουν ολοκληρωθεί ή ολοκληρώνονται δεκάδες μεγάλα έργα, συμπεριλαμβανομένου του νέου αεροδρομίου, δρόμων, συστημάτων δημόσιας συγκοινωνίας, ξενοδοχείων και μιας νέας πόλης, που θα φιλοξενήσει τον τελικό του Μουντιάλ.
Αν και τα αρχεία καταγραφής των θανάτων δεν κατηγοριοποιούνται ανά επάγγελμα ή τόπο εργασίας, είναι πιθανό πολλοί εργαζόμενοι που έχουν πεθάνει να εργάζονταν σε αυτά τα έργα υποδομής του Παγκοσμίου Κυπέλλου, αναφέρει στον Guardianι ο Νικ Μακγκίχαν, διευθυντής της Fair Square Projects, μιας ομάδας υπεράσπισης που ειδικεύεται στα εργασιακά δικαιώματα στον Περσικό Κόλπο.
«Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των μεταναστών εργαζομένων που έχουν πεθάνει από το 2011 ήταν στη χώρα μόνο επειδή το Κατάρ κέρδισε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο», είπε.
Υπήρξαν 37 θάνατοι μεταξύ εργαζομένων που συνδέονται άμεσα με την κατασκευή γηπέδων του Παγκοσμίου Κυπέλλου, εκ των οποίων οι 34 χαρακτηρίζονται ως «μη σχετιζόμενοι με την εργασία» από την οργανωτική επιτροπή της διοργάνωσης.
Οι ειδικοί αμφισβήτησαν τη χρήση του όρου επειδή σε ορισμένες περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει θανάτους που συνέβησαν στην εργασία, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων εργαζομένων που κατέρρευσαν και πέθαναν σε εργοτάξια σταδίων.
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν την αποτυχία του Κατάρ να προστατεύσει το εργατικό του δυναμικό των 2 εκατομμυρίων μεταναστών ή ακόμη και να διερευνήσει τα αίτια του φαινομενικά υψηλού ποσοστού θανάτων μεταξύ των σε μεγάλο βαθμό νεαρών εργαζομένων.
Πίσω από τα στατιστικά στοιχεία κρύβονται αμέτρητες ιστορίες κατεστραμμένων οικογενειών που έχουν μείνει χωρίς τον κύριο τροφοδότη τους, που αγωνίζονται να κερδίσουν αποζημίωση και μπερδεύονται για τις συνθήκες θανάτου του αγαπημένου τους προσώπου.
Ο Γκαλ Σινγκ Ράι από το Νεπάλ πλήρωσε σχεδόν 1.000 λίρες σε αμοιβές πρόσληψης για τη δουλειά του ως καθαριστής σε ένα στρατόπεδο εργαζομένων που κατασκεύαζαν το στάδιο του Παγκοσμίου Κυπέλλου Education City. Μέσα σε μια εβδομάδα από την άφιξή του, αυτοκτόνησε.
Ένας άλλος εργάτης, ο Μοχάμεντ Σαχίντ Μιαχ, από το Μπαγκλαντές, έπαθε ηλεκτροπληξία όταν νερό ήρθε σε επαφή με εκτεθειμένα καλώδια ηλεκτρικού ρεύματος.
Στην Ινδία, η οικογένεια του Μαντού Μπολαπάλι δεν κατάλαβε ποτέ πώς ο υγιής 43χρονος πέθανε από «φυσικά αίτια» ενώ εργαζόταν στο Κατάρ. Το σώμα του βρέθηκε στο πάτωμα του κοιτώνα του.
Ο ζοφερός απολογισμός των νεκρών του Κατάρ αποκαλύπτεται σε μεγάλα υπολογιστικά φύλλα επίσημων δεδομένων που απαριθμούν τα αίτια του θανάτου: πολλαπλοί τραυματισμοί λόγω πτώσης από ύψος, ασφυξία λόγω απαγχονισμού, απροσδιόριστη αιτία θανάτου λόγω αποσύνθεσης.
Αλλά μεταξύ των αιτιών, η πιο κοινή με διαφορά είναι οι λεγόμενοι «φυσικοί θάνατοι», που συχνά αποδίδονται σε οξεία καρδιακή ή αναπνευστική ανεπάρκεια.
Με βάση τα στοιχεία που συγκέντρωσε ο Guardian, το 69% των θανάτων μεταξύ Ινδών, Νεπάλ και Μπαγκλαντές εργαζομένων κατηγοριοποιούνται ως φυσικοί. Μόνο μεταξύ των Ινδών, το ποσοστό είναι 80%.
Ο Guardian έχει αναφέρει στο παρελθόν ότι τέτοιες ταξινομήσεις, οι οποίες συνήθως γίνονται χωρίς αυτοψία, συχνά αποτυγχάνουν να παρέχουν μια νόμιμη ιατρική εξήγηση για την υποκείμενη αιτία αυτών των θανάτων. Το 2019 διαπίστωσε ότι η έντονη καλοκαιρινή ζέστη του Κατάρ είναι πιθανό να αποτέλεσε σημαντικό παράγοντα σε πολλούς θανάτους εργαζομένων.
Τα ευρήματα του Guardian υποστηρίχθηκαν από έρευνα που ανατέθηκε από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας του ΟΗΕ, η οποία αποκάλυψε ότι για τουλάχιστον τέσσερις μήνες το χρόνο οι εργαζόμενοι αντιμετώπιζαν σημαντικό θερμικό στρες όταν εργάζονταν έξω.
Έκθεση από τους δικηγόρους της ίδιας της κυβέρνησης του Κατάρ το 2014 συνέστησε να ανατεθεί μελέτη για τους θανάτους μεταναστών εργαζομένων από καρδιακή ανακοπή και να τροποποιηθεί ο νόμος ώστε να «επιτρέψει τη διενέργεια αυτοψιών σε όλες τις περιπτώσεις απροσδόκητου ή αιφνίδιου θανάτου». Η κυβέρνηση δεν έκανε τίποτα από τα δύο.
Το Κατάρ συνεχίζει να «σέρνει τα πόδια του σε αυτό το κρίσιμο και επείγον ζήτημα, φαινομενικά αδιαφορώντας για τις ζωές των εργαζομένων», δήλωσε η Χίμπα Ζαϊαντίν, ερευνήτρια στον Περσικό Κόλπο για το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. «Καλέσαμε το Κατάρ να τροποποιήσει τον νόμο του για τις αυτοψίες ώστε να απαιτούνται ιατροδικαστικές έρευνες για όλους τους αιφνίδιους ή ανεξήγητους θανάτους και να ψηφίσει νομοθεσία που απαιτεί όλα τα πιστοποιητικά θανάτου να περιλαμβάνουν αναφορά σε ιατρικά σημαντική αιτία θανάτου», είπε.
Τι λέει η κυβέρνηση
Η κυβέρνηση του Κατάρ λέει ότι ο αριθμός των θανάτων –που δεν αμφισβητεί– είναι ανάλογος με το μέγεθος του εργατικού δυναμικού των μεταναστών και ότι τα στοιχεία περιλαμβάνουν εργάτες που πέθαναν φυσικά αφού ζούσαν στο Κατάρ για πολλά χρόνια.
Λέει επίσης ότι μόνο το 20 τοις εκατό των ομογενών από τις εν λόγω χώρες απασχολούνται στις κατασκευές και ότι οι θάνατοι που σχετίζονται με την εργασία σε αυτόν τον τομέα αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 10 τοις εκατό των θανάτων σε αυτήν την ομάδα.
«Το ποσοστό θνησιμότητας μεταξύ αυτών των κοινοτήτων είναι εντός του αναμενόμενου εύρους για το μέγεθος και τα δημογραφικά στοιχεία του πληθυσμού. Ωστόσο, κάθε χαμένη ζωή είναι μια τραγωδία και δεν φείδεται καμία προσπάθεια στην προσπάθεια αποτροπής κάθε θανάτου στη χώρα μας», ανέφερε η κυβέρνηση του Κατάρ σε δήλωση εκπροσώπου.
Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι όλοι οι πολίτες και οι ξένοι υπήκοοι έχουν πρόσβαση σε δωρεάν πρώτης τάξεως υγειονομική περίθαλψη και ότι παρατηρείται σταθερή μείωση του ποσοστού θνησιμότητας μεταξύ των «φιλοξενούμενων εργαζομένων» την τελευταία δεκαετία λόγω των μεταρρυθμίσεων για την υγεία και την ασφάλεια στο εργασιακό σύστημα.
Η έρευνα του Guardian τονίζει επίσης την έλλειψη διαφάνειας, αυστηρότητας και λεπτομέρειας στην καταγραφή των θανάτων στο Κατάρ.
Οι πρεσβείες στη Ντόχα και οι κυβερνήσεις στις χώρες αποστολής εργατικού δυναμικού διστάζουν να μοιραστούν τα δεδομένα, πιθανώς για πολιτικούς λόγους.
Όπου έχουν παρασχεθεί στατιστικά στοιχεία, υπάρχουν ασυνέπειες μεταξύ των αριθμητικών στοιχείων που τηρούνται από διάφορες κρατικές υπηρεσίες και δεν υπάρχει τυπική μορφή για την καταγραφή των αιτιών θανάτου.
Πρεσβεία χώρας της Νότιας Ασίας είπε ότι δεν μπορούσαν να μοιραστούν δεδομένα σχετικά με τα αίτια θανάτου επειδή καταγράφηκαν μόνο με το χέρι σε σημειωματάριο.
«Υπάρχει πραγματική έλλειψη σαφήνειας και διαφάνειας γύρω από αυτούς τους θανάτους», δήλωσε η Μέι Ρομάνος, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας. «Υπάρχει ανάγκη για το Κατάρ να ενισχύσει τα πρότυπα επαγγελματικής υγείας και ασφάλειας».
Τι λένε Επιτροπή Διοργάνωσης και FIFA
Η επιτροπή που διοργανώνει το Παγκόσμιο Κύπελλο στο Κατάρ, όταν ρωτήθηκε για τους θανάτους σε έργα σταδίων, είπε: «Λυπούμαστε βαθύτατα για όλες αυτές τις τραγωδίες και ερευνήσαμε κάθε περιστατικό για να διασφαλίσουμε ότι αντλήθηκαν μαθήματα. Διατηρούσαμε πάντα τη διαφάνεια γύρω από αυτό το ζήτημα και αμφισβητούμε ανακριβείς ισχυρισμούς σχετικά με τον αριθμό των εργαζομένων που έχουν πεθάνει στα έργα μας».
Εκπρόσωπος της FIFA, του παγκόσμιου κυβερνώντος φορέα του ποδοσφαίρου, δήλωσε ότι είναι πλήρως αφοσιωμένος στην προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων στα έργα της FIFA. «Με τα πολύ αυστηρά μέτρα υγείας και ασφάλειας στο εργοτάξιο… η συχνότητα των ατυχημάτων στα εργοτάξια του Παγκοσμίου Κυπέλλου FIFA ήταν χαμηλή σε σύγκριση με άλλα μεγάλα κατασκευαστικά έργα σε όλο τον κόσμο», είπαν, χωρίς να προσκομίσουν στοιχεία.
