Το 2016 ένα φρικιαστικό έγκλημα μίσους έλαβε χώρα στην Τουρκία. Οι φίλοι και η οικογένεια της τρανς ακτιβίστριας Hande Kader την αναζητούσαν για μέρες όταν τελικά η σορός της βρέθηκε στα αζήτητα του νεκροτομείου.
H Hande είχε βιαστεί και καεί ζωντανή και με τους δράστες να την εγκαταλείπουν στο δάσος.
Δολοφονίες και επιθέσεις σε τρανς άτομα αποτελούν συχνό φαινόμενο στην Τουρκία, με τις Αρχές να υποχωρούν στις απειλές ακροδεξιών ομάδων με αποτέλεσμα να κηρύττουν το καλοκαίρι του 2016 παράνομα τα Pride.
Δεν είναι λίγοι οι ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που αναζήτησαν άσυλο σε ευρωπαϊκές χώρες, καθώς δεν ένιωθαν πλέον ασφαλείς στη χώρα.
Μια από αυτούς είναι και η Deniz, μια Κούρδισσα τρανς γυναίκα, που παλεύει ενάντια στο καθεστώς του Ταγίπ Ερντογάν.
Από το 2018 ζει στην Ελλάδα και σχεδόν τρία χρόνια αργότερα θα περάσει από συνέντευξη και να διεκδικήσει το δικαίωμά της στο άσυλο.
Η Deniz είναι πρώτη τρανς γυναίκα και ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβίστρια από την Τουρκία που θα ζητήσει να αναγνωριστεί ως πολιτικός πρόσφυγας στην Ελλάδα. Μίλησε στο in.gr το τρανσφεμινιστικό κίνημα στη χώρα της, για τις απειλές που δέχτηκε για τη ζωή της, για τη στοχοποίηση της, το όνειρό της να ολοκληρώσει τη φυλομετάβασή της και για τις φίλες της που δολοφονήθηκαν στη Τουρκία.
Μια από αυτές ήταν και η Hande.
Φίλοι και συγγενείς κατάφεραν να αναγνωρίσουν τη σορό της από τεχνητό μέλος στο πόδι.
Κανένας δεν συνελήφθη ούτε καταδικάστηκε για τη δολοφονία της.
«Ο δολοφόνος της κυκλοφορεί ακόμα ελεύθερος. Ποιος μπορεί να μου εγγυηθεί ότι δεν θα σκοτώσει άλλη μια φίλη μου; Ως τρανς άτομα πάντα ζούσαμε με τον φόβο του θανάτου», λέει η Deniz.
«Πλέον, δεν μπορώ ούτε καν να κλάψω τόσο εύκολα. Έχω γίνει μάρτυρας σε τόσες δολοφονίες, τόσους βασανισμούς και τόση βία που τα δάκριά που δεν μπορούν καν να κυλήσουν».
Στόχος ακροδεξιών οργανώσεων
Από το 2015 είναι πιο συχνές οι επιθέσεις της φασιστικής ομάδας Alperen Ocakları ενάντια στα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα έχουν γίνει πιο συχνές ενώ έχουν προχωρήσει σε δημόσιες απειλές προς την οργάνωση Istanbul LGBTI Solidarity Association.
Μέλη ακροδεξιών ομάδων απειλούν και επιτίθενται σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και μάλιστα πολλές φορές με την ανοχή της αστυνομίας.
Σχεδόν κάθε φορά που η οργάνωση πραγματοποιούσε διαδηλώσεις, η αστυνομία εμπόδιζε τα μέλη της να φτάσουν στο σημείο συγκέντρωσης.
Το 2017, η Deniz όταν κατέβαινε στην πορεία για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, δεν κατάφερε ποτέ να βρεθεί δίπλα στις υπόλοιπες γυναίκες.
Στον δρόμο την σταμάτησαν αστυνομικοί οι οποίοι δεν την επέτρεψαν να πλησιάσει την πορεία λέγοντάς της πως υπάρχει εντολή να απαγορευτεί σε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα να πάρουν μέρος, απειλώντας την με σύλληψη σε περίπτωση ανυπακοής.
«Το πιο δύσκολο κομμάτι ωστόσο είναι να καταφέρεις να πας μέχρι τη συγκέντρωση, με την αστυνομία να εκφοβίζει τους τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, ιδίως αυτούς που είναι πολιτικά οργανωμένοι», όπως εξηγεί η Deniz.
Η αστυνομία άλλωστε έχει στοχοποιήσει τα μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας, γεγονός που τα κάνει ακόμα πιο ευάλωτα και εκτεθειμένα.
Η Deniz δεν θα ξεχάσει ποτέ όταν την προσήγαγαν αστυνομικοί ενώ πήγαινε σε ένα Trans Pride και αντί να την οδηγήσουν στο αστυνομικό τμήμα την είχαν αιχμάλωτη επτά ώρες στο περιπολικό.
Μάλιστα την ίδια χρονιά, είχε συλληφθεί μαζί με φίλους της με την αστυνομία να τους αναγκάζει να ακούνε το Αδδάν (σ.σ. το κάλεσμα για την προσευχή) έχοντας τους αιχμάλωτους.
Η ρητορική μίσους του Ερντογάν
Η ρητορική μίσους της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν έχει θρέψει το ρατσιστικό και ομοφοβικό μίσος, ενώ τα τελευταία χρόνια οι επιθέσεις προς τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα αυξάνονται ανησυχητικά.
Η Deniz είχε φοβηθεί για την σωματική της ακεραιότητα όταν είχε επισκεφτεί το αστυνομικό τμήμα ως μέλος της Istanbul LGBTI Solidarity Association, έπειτα από αστυνομικό πογκρόμ κατά trans sex workers.
Ένας αστυνομικός την οδήγησε στο πίσω μέρος του τμήματος όπου δεν είχε κάμερες και μάρτυρες, την χαστούκισε και την προειδοποίησε για τις δράσεις της προειδοποιώντας την πως αν συνεχίσει θα «έχει πολλά προβλήματα».
Έχει προσφύγει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο ανθρώπινων δικαιωμάτων όταν την έδιωξαν από μπαρ στη Σμύρνη γιατί είναι τρανς, καθώς το δικαστήριο της χώρας δεν αναγνώρισε το περιστατικό ως έγκλημα μίσους.
Έχει επίσης προσφύγει και κατά ενός δημοσιογράφου ο οποίος έγραψε ένα άρθρο σε μια τοπική εφημερίδα στο οποίο πρότεινε ότι τα τρανς άτομα θα πρέπει να διωχθούν από την πόλη γιατί την «ασχημαίνουν», με τις αρχές ωστόσο να ισχυρίζονται πως δεν μπορούν να παρέμβουν στο περιστατικό καθώς αυτό θα αποτελούσε παραβίαση του δικαιώματος της ελευθεροτυπίας.
Η δολοφονία της Zackie
«Στην Ελλάδα δεν έχω τον φόβο ότι θα συλληφθώ, αυτό είναι το μόνο που άλλαξε» εξηγεί η Deniz.
Στο δρόμο για την Ελλάδα, όμως, έμαθε για τη δολοφονία της Zackie και κατάλαβε πως και η δικιά μας κοινωνία θρέφει μίσος προς τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.
«Το όνειρό μου είναι, όταν καταφέρω να πάρω το άσυλο, να μάθω τη γλώσσα και να συνεχίσω και εδώ τον αγώνα που έκανα στην Τουρκία».
Η διαδικασία φυλομετάβασης της Deniz διεκόπη μερικώς από όταν ήταν ήδη στην Τουρκία, λόγω οικονομικής αδυναμίας να τη στηρίξει.
Όταν έφτασε στην Ελλάδα δεν είχε κανένα εισόδημα με αποτέλεσμα να διακόψει ακόμα και τις ορμόνες που λάμβανε. Έξι μήνες μετά την άφιξή της στη χώρα κατάφερε και βρήκε δουλειά ως μαγείρισσα σε μαγαζί των Εξαρχείων. Ωστόσο το εισόδημά της δεν είναι αρκετό για την επανέναρξη της διαδικασίας, την οποία όλο και αναβάλλει.
Για τον λόγο αυτό ξεκίνησε μια εκστρατεία αλληλεγγύης, ώστε να μπορέσει να συγκεντρώσει χρήματα και να νιώσει οικεία με το σώμα της.
Όπως αναφέρει και το μήνυμα της εκστρατείας της «κανείς δεν επιλέγει να γίνει πρόσφυγας, αλλά το κάνει είτε για να γλιτώσει από τον θάνατο, τον πόλεμο ή τη δίωξη. Στην περίπτωσή μου, έπρεπε να ζητήσω άσυλο για να μην σκοτωθώ ή συλληφθώ λόγω του μίσους της κοινωνίας στην Τουρκία κατά των τρανς γυναικών, καθώς και των συνεχών στοχοποιήσεων της κυβέρνησης εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ+ ακτιβιστών. Γλίτωσα από μια πιθανή δολοφονία ή φυλάκιση σε φυλακές που χρησιμοποιούνται ευρέως από το κράτος για βασανιστήρια και κακομεταχείριση».
«Μόνο με την αλληλεγγύη, θα μπορέσω να ελευθερώσω πλήρως την ψυχή μου από την 30χρονη φυλάκισή της και να ολοκληρώσω τη φυλομετάβαση, έτσι ώστε να μεταμορφώσω το σώμα μου με τρόπο ώστε να το ενώσω με την ψυχή μου».
Εγκλήματα κατά τρανς ατόμων
«Η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα για τις cis και τρανς άτομα» τονίζει η Deniz.
Μόνο τις τελευταίες δύο εβδομάδες έχουν σημειωθεί τουλάχιστον τρία περιστατικά τρανσφοβικής βίας στη Σμύρνη, όπου η Deniz ήταν ενεργή ακτιβίστρια για δέκα χρόνια.
Το ένα σχετίζεται με μια τρανς γυναίκα στη Σμύρνη, την Μπεράκ, που μαχαιρώθηκε θανάσιμα σε στον σιδηροδρομικό σταθμό του Basmane. Οι κάμερες κατέγραψαν το περιστατικό, ωστόσο ο δολοφόνος της δεν βρέθηκε ποτέ και παραμένει ελεύθερος.
Στις 20 Νοεμβρίου, άντρας τραυμάτισε δύο τρανς γυναίκες μέσα σε μια ώρα, εκ των οποίων η μια σοβαρά, τόσο που χρειάστηκε να νοσηλευτεί.
Η υπόθεση της Ipek Er
Η Deniz αναφέρθηκε και στην ιστορία της Ipek Er, αντιπροσωπευτική για την κατάσταση στην Τουρκία και την ανοχή που δείχνει το κράτος σε θέματα έμφυλης βίας.
Το 2020 ένας στρατιώτης απαγάγει και βιάζει την 18χρονη, η οποία μετά το ειδεχθές έγκλημα, αποφασίζει να βάλει τέλος στη ζωή του.
Ο δράστης καταδικάστηκε σε 10 χρόνια περιορισμού κατ’ οίκον, χωρίς να βρεθεί ποτέ πίσω από τα κάγκελα της φυλακής.
«Ξέρω πως αν γυρίσω θα συλληφθώ»
Τα τελευταία χρόνια έχουν ξεκινήσει από το καθεστώς του Ερντογάν μαζικές συλλήψεις μελών του HDP.
Η Deniz φοβάται ότι κινδυνεύει να φυλακιστεί αν γυρίσει στην Τουρκία, όντας άλλωστε ιδρυτικό μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ επιτροπής του κόμματος.
Στις αρχές του 2020 ξεκίνησαν στην Τουρκία μαζικές κινητοποιήσεις από φοιτητές του Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου, έπειτα από την απομάκρυνση του πρύτανη.
Οι διαδηλώσεις στάθηκαν ως αφορμή για το καθεστώς του Ερντογάν να στοχοποιήσει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, με τις Αρχές να προχωρούν σε συλλήψεις τους.
Φιλοερντογανικά ΜΜΕ δημοσιεύσαν φωτογραφίες ατόμων, τους οποίους αποκαλούσαν «τρομοκράτες». Ανάμεσα σε αυτές τις φωτογραφίες ήταν και της Deniz, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν εκείνο το διάστημα στην Ελλάδα.
Όπως αναφέρει η Deniz, δεν ταυτίζεται με το όνομα της ταυτότητάς της καθώς όπως λέει αυτό το ακούει μόνο από τις κρατικές υπηρεσίες. Ακόμα και η οικογένειά της την αποκαλεί Deniz. Η μητέρα της ήταν η πρώτη που την αποδέχτηκε ως γυναίκα, κι έπειτα ακολούθησε η υπόλοιπη οικογένειά της.
«Ξέρω πως αν γυρίσω στην Τουρκία θα συλληφθώ και θα με βάλουν σε ίδια φυλακή μαζί με άντρες».
Τέλος από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης με την υπογραφή ενός άντρα
Το καλοκαίρι του 2021 η Τουρκία έκανε ένα ακόμη βήμα απομάκρυνσης από τον 21ο αιώνα αποχωρώντας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, τη διεθνή σύμβαση για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών.
«Μέσα σε ένα βράδυ η Τουρκία αποσύρθηκε από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, με μια υπογραφή, με την απόφαση ενός άντρα. Αυτή είναι η κατάσταση στη χώρα», σχολιάζει η Deniz.
«Η σύμβαση της Κωνσταντινούπολης αναγνώριζε τουλάχιστον το δικαίωμα στη ζωή για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Πώς μπορεί κανείς να νιώθει ασφαλής σε μια χώρα στην οποία επικρατεί αυτή η κατάσταση;».
*ιδιαίτερα ευχαριστώ την Esra Dogan, φίλη της Deniz και φεμινίστρια ακτιβίστρια, η οποία συνέβαλε στη συνέντευξη κάνοντας την μετάφραση από τα τούρκικά στα ελληνικά. Teşekkür ederim!
