Η Περιφέρεια Ηπείρου θα συνεισφέρει 25 εκατομμύρια ευρώ και 40 στρέμματα γης για τη δημιουργία ενός «πάρκου υψηλής τεχνολογίας». Τέτοια πάρκα αναμένεται να υλοποιηθούν και σε άλλες Περιφέρειες. Όπως καταγγέλουν οι «Πολίτες για την ανοιχτή τεχνολογία» η διαδικασία σχεδιασμού του πάρκου όχι μόνο είναι αδιαφανής, αλλά προκρίνει συγκεκριμένα μοντέλα τεχνολογικής και οικονομικής ανάπτυξης. Πρόκειται για οκτώ επιστήμονες της πόλης των Ιωαννίνων ξεκίνησαν έναν δημόσιο διάλογο για ένα πάρκο τεχνολογίας που θα επικεντρώνεται στην τοπική οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον.

Αναδημοσιεύουμε το σχετικό κείμενο για τα «Προβλήματα πάρκου υψηλής τεχνολογίας», όπου αναφέρονται συντόμως τρεις βασικοί λόγοι που θεωρείται προβληματικό ένα «πάρκο υψηλής τεχνολογίας»:

1. Μια δημόσια υποδομή πρέπει να προωθεί τον διαμοιρασμό και τη διάχυση της γνώσης, δηλαδή την ανοιχτή τεχνολογία. Συνήθως τα πάρκα υψηλής τεχνολογίας προωθούν την κλειστή τεχνολογία. Η ανοιχτή τεχνολογία επιτρέπει στον/ην χρήστη/τρια να τη μελετήσει, να την χρησιμοποιήσει όπως θέλει, να την αναπαράγει, να την εξελίξει και να την προσαρμόσει στις ανάγκες του/της. Η κλειστή τεχνολογία περιορίζει τις ελευθερίες αυτές μέσω αυστηρής πνευματικής ιδιοκτησίας (πατέντα, copyright). Δεν επιτρέπει στον/ην χρήστη/τρια να τη μελετήσει, να την αναπαράγει και να την τροποποιήσει. Για παράδειγμα, η 3δ εκτύπωση ήταν μια κλειστή τεχνολογία μέχρι που έληξε η πατέντα (FDM). Από τότε η γνώση ελευθερώθηκε και χιλιάδες άνθρωποι πειραματίστηκαν με αυτήν ξεκινώντας μια πανδαισία δημιουργίας και καινοτομίας. Παρόμοια κατάσταση και 220 χρόνια πριν, με την ατμομηχανή που ήταν καταλύτης για τη βιομηχανική επανάσταση. Όταν από κλειστή τεχνολογία έγινε ανοιχτή η καινοτομία γύρω από την τεχνολογία αυξήθηκε κατακόρυφα.

2. Η υψηλή τεχνολογία δεν είναι μονόδρομος. Έχει πολλές προβληματικές πλευρές που πρέπει να αντιμετωπιστούν αν όντως μας ενδιαφέρει μια δίκαιη και πράσινη οικονομία. Από τη μεγάλη περιβαλλοντική ρύπανση και τις άθλιες συνθήκες εργασίες που περιλαμβάνει (π.χ., εξόρυξη ορυκτών στην Αφρική ή απάνθρωπες συνθήκες εργασίας στην Ασία που συνήθως χρειάζονται για έχουμε ένα έξυπνο τηλέφωνο στο χέρι μας) μέχρι την εξάρτηση του καταναλωτή από τα τεχνητά μονοπώλια (π.χ., το μονοπώλιο σπόρων της Monsanto ή η πολιτική υποστήριξης της Apple στις συσκευές και υπηρεσίες της). Αν η υψηλή τεχνολογία χαρακτηρίζεται από ανοιχτότητα, κάποιες από τις προβληματικές της πλευρές μετριάζονται διότι: (α) ο/η χρήστης/τρια έχει περισσότερο έλεγχο στην τεχνολογία, (β) σημαντικό μέρος της παραγωγής τοπικοποιείται, και (γ) μπορεί να επιτευχθεί βέλτιστη σύνθεση «υψηλών» με «ήπιων» τεχνολογιών προσαρμοσμένη στις τοπικές ανάγκες, κουλτούρα και φυσικό περιβάλλον. Επομένως, η εστίαση πρέπει να είναι στην «ανοιχτή» τεχνολογία.

3. Μια δημόσια υποδομή πρέπει να προωθεί έναν πλουραλισμό επιχειρηματικών μοντέλων και όχι μόνο το κερδοσκοπικό και ιεραρχικό μοντέλο. Τα επιχειρηματικά μοντέλα που συχνά προωθούνται σε τέτοια πάρκα είναι μη συνεταιριστικά και μη συμμετοχικά. Επιχειρηματικά μοντέλα κοινωνικής και αλληλέγγυας οικονομίας, όπως οι συνεταιρισμοί: (α) πολλές φορές είναι πιο ανθεκτικά και οικονομικά βιώσιμα από αυτά που στοχεύουν στη μεγιστοποίηση του χρηματικού κέρδους, (β) αφήνουν πολλαπλάσια οφέλη στην τοπική κοινωνία, και (γ) είναι πιο δημοκρατικά. Για παράδειγμα, μια εργαζόμενη μπορεί να δουλεύει για μια ξένη εταιρία πληροφορικής (όπως η TeamViewer) που την πληρώνει x ευρώ ενώ η εργαζόμενη παράγει αξία 10x ευρώ. Πόση αξία καρπώνεται η τοπική οικονομία και πόση η ξένης ιδιοκτησίας εταιρία; Έπιασε τόπο η επένδυση της Περιφέρειας ή μήπως υπάρχει καλύτερη επιλογή; Μια άλλη εργαζόμενη μπορεί να δουλεύει για έναν τοπικό συνεταιρισμό, όπου είναι συμμέτοχος στη λήψη αποφάσεων, π.χ., για τον καθορισμό των μισθών. Ή να δουλεύει για μια τοπική επιχείρηση που παράγει ανοιχτές τεχνολογίες, οι οποίες δεν εγκλωβίζονται πίσω από αυστηρή πνευματική ιδιοκτησία και μπορούν να έχουν πολλαπλάσια οφέλη για τον τόπο και τον κόσμο. Ένα πάρκο τεχνολογίας, με χρήματα φορολογουμένων πολιτών και σε δημόσια γη, οφείλει να προωθεί την πολυφωνία και να υπηρετεί την τοπική κοινωνία.

Περισσότερα εδώ