Του Νίκου Γουρλά
Πηγή: Kommon

Το ερώτημα που τίθεται είναι πολύ απλό: Αν η τροπολογία για τον κατώτατο μισθό που έφερε η κυβέρνηση στη βουλή στις 19 Σεπτεμβρίου ισοδυναμεί με αύξησή του, τότε γιατί σύσσωμο το μνημονιακό μπλοκ καταψήφισε την τροπολογία του ΚΚΕ που προέβλεπε την αύξηση του στα 751 ευρώ; Ο λόγος είναι απλός: η τροπολογία της κυβέρνησης δεν σημαίνει αυτόματη αύξηση του κατώτατου μισθού!

Για να καταλάβουμε τη νέα πολιτική απάτη του ΣΥΡΙΖΑ αξίζει να δούμε τι ακριβώς προβλέπει η τροπολογία που ήρθε να αλλάξει το περίφημο άρθρο 103 του νόμου 4172/2013 στα επουσιώδη και δευτερεύοντα σημεία του. Ο νόμος εκείνος που είχε ψηφιστεί από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ προέβλεπε τα εξής:

Πρώτο, μια νέα διαδικασία διαμόρφωσης νομοθετικώς καθορισμένου νόμιμου κατώτατου μισθού όλης της χώρας που θα ενεργοποιούταν όχι πριν τις 1/1/2017. (παρ. 2). Ο χρονικός αυτός ορίζοντας γίνεται κατανοητός αν πάρουμε υπ’ όψη μας ότι ο νόμος συντάχθηκε και ψηφίσθηκε επί δεύτερου Μνημονίου.

Δεύτερο, ότι το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου θα καθορίζεται λαμβάνοντας υπ’ όψη τους εξής εννέα παράγοντες: Την κατάσταση της οικονομίας, τις προοπτικές ανάπτυξης από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού ανεργίας, των εισοδημάτων και των μισθών. (παρ. 3).

Τρίτο, ότι για τον ορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου διεξάγεται διαβούλευση μεταξύ των κοινωνικών εταίρων και της κυβέρνησης (παρ. 4), η οποία συντονίζεται από τον πρόεδρο του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας, έναν εκπρόσωπο του υπουργείου Οικονομικών κι έναν ακόμη εκπρόσωπο του υπουργείου Εργασίας. (παρ. 5) Στην επιτροπή συντονισμού της διαβούλευσης συμμετέχουν εκπρόσωποι της Τράπεζας της Ελλάδας, της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας, κλπ, κλπ.

Τέταρτο, ο νόμος περιέγραφε με θαυμαστή ακρίβεια το χρονοδιάγραμμα, ορίζοντας για παράδειγμα ότι η αποστολή έγγραφης πρόσκλησης από την επιτροπή συντονισμού της διαβούλευσης γίνεται εντός του τελευταίου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου (5β, αα). Ότι η διαβίβαση του υπομνήματος και της τεκμηρίωσης κάθε διαβουλευόμενου προς τους λοιπούς εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων γίνεται το αργότερο μέχρι την 15η Απριλίου κάθε έτους (5β, γγ). Ότι, το σχέδιο του πορίσματος διαβούλευσης ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι την 31η Μαΐου κάθε έτους (5β, εε), κ.λπ, κ.λπ.

Πέμπτο και τελευταίο ότι ο υπουργός Εργασίας εκδίδει απόφαση καθορισμού του κατώτατου μισθού μετά από σύμφωνη γνώμη του υπουργικού συμβουλίου.

Ταφόπλακα στις διαπραγματεύσεις

Δε χρειάζεται κάποιος να είναι εργατολόγος ούτε να έχει μακρά συνδικαλιστική εμπειρία για να καταλάβει ότι αν ο νόμος που ψηφίστηκε όταν υπουργός Εργασίας ήταν ο Βρούτσης είναι βαθιά αντιδραστικός για έναν πολύ απλό λόγο: επειδή καταργεί τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και εκχωρεί το δικαίωμα καθορισμού του μισθού και του ημερομισθίου στον υπουργό, που θα αποφασίζει ελέω …ΣΕΒ. Αν επομένως η κυβέρνηση ήθελα να ανατρέψει το μνημονιακό κεκτημένο έπρεπε να επαναφέρει το καθεστώς της προμνημονιακής περιόδου, όταν οι λεγόμενοι κοινωνικοί εταίροι αποφάσιζαν στο πλαίσιο ελεύθερων διαπραγματεύσεων το ύψος του μισθού και των ημερομισθίου και ευρύτερα για τις εργασιακές σχέσεις. Συζητούσαν, συμφωνούσαν, διαφωνούσαν, παζάρευαν και κάπου στη μέση τα έβρισκαν. Αυτό συνέβαινε επί δεκαετίες!

Τι αλλάζει όμως η τροπολογία της Αχτσιόγλου; Από τα πέντε παραπάνω σημεία αλλάζει το τέταρτο, που αφορά τις ημερομηνίες ώστε να ξεκινήσει η διαδικασία επανακαθορισμού και πιθανότατα αύξησης των αμοιβών από σήμερα! Τα υπόλοιπα μένουν απαράλλαχτα, κατά παραγγελία όχι μόνο του προέδρου του ΣΕΒ, του Θ. Φέσσα αλλά και των θεσμών που στο πλαίσιο της πρώτης τους επίσκεψης με την οποία εγκαινίασαν την «επαυξημένη επιτήρηση» κατέστησαν σαφές ότι απορρίπτουν κάθε σκέψη επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων! Κι η κυβέρνηση υπάκουσε πειθήνια!

Προς επίρρωση, αναφέρει η τροπολογία στις τρεις τελευταίες παραγράφους της τελευταίας, τρίτης στη σειρά σελίδας: «για την εκκίνηση της διαδικασίας εντός του 2018, με την προτεινόμενη διάταξη τίθενται ειδικά χρονοδιαγράμματα για την έναρξη και ολοκλήρωση της διαδικασίας, έτσι ώστε αυτή να ξεκινήσει εντός του τελευταίου δεκαημέρου του μηνός Σεπτεμβρίου του 2018 και να ολοκληρωθεί εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του μηνός Ιανουαρίου 2019. Ακολουθεί δε κατά τα προβλεπόμενα στην περ. β’ της παρ. 7 του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 η έκδοση απόφασης του υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης… με την οποία καθορίζονται ο κατώτατος μισθός και το κατώτατο ημερομίσθιο. Σημειώνεται ότι με τη προτεινόμενη διάταξη διατηρούνται όλα τα ενδιάμεσα στάδια της διαδικασίας του άρθρου 103 του ν. 4172/2013 και προβλέπονται ισόχρονα διαστήματα διάρκειας κάθε επιμέρους σταδίου, δίχως να επέρχεται ουδεμία αλλαγή πέραν των ρητώς προβλεπομένων ημερομηνιών». Για να μη μείνει καμία αμφιβολία δε, ότι το μνημονιακό κεκτημένο της κατάργησης των διαπραγματεύσεων μένει ανέγγιχτο και θωρακίζεται μάλιστα, τελειώνει με τα εξής η τροπολογία: «Τέλος, διευκρινίζεται ότι η προτεινόμενη διάταξη αφορά στην εκκίνηση του μηχανισμού ειδικά και μόνο για το έτος 2018, ενώ από τα επόμενα έτη θα εφαρμόζονται κανονικά οι ημερομηνίες που τίθενται από το άρθρο 103 του ν. 4172/2013»!

Τούτου δοθέντος, το νέο τοπίο στις εργασιακές σχέσεις δεν ισοδυναμεί με αναίρεση των μνημονιακών κεκτημένων, αλλά με θωράκισή και διαιώνισή τους! Γι’ αυτό και η τροπολογία της Αχτσιόγλου ψηφίσθηκε από ΝΔ και τα ξέφτια του ΠΑΣΟΚ, χωρίς καμία αντίρρηση…

Προαιρετική η συλλογική σύμβαση!

Έρχονται όμως και χειρότερα. Όπως κατ’ επανάληψη έχει δηλώσει ο ΣΕΒ, στη νέα συλλογική σύμβαση θέλει να περιληφθεί το δικαίωμα κάθε επιχείρησης ή κλάδου να ζητάει εξαίρεση από τα συμφωνηθέντα, υπό την επίκληση οικονομικών ή άλλων λόγων. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει ποτέ ξανά στην Ελλάδα! Στην Αγγλία, αντίθετα, είναι καθεστώς. Εάν δε, περάσει θα αποτελεί τεράστια οπισθοδρόμηση γιατί κάθε απατεώνας βιομήχανος θα μπορεί να ζητάει εξαίρεση επικαλούμενος μείωση κερδών, άνοδο των επιτοκίων ή τη χασούρα του στο καζίνο! Για να κάνει μάλιστα το αίτημά του να φαίνεται πιο δικαιολογημένο θα μπορεί να το συνοδεύει κι από την συγκατάνευση των εργαζομένων του, που υπό το φόβο της απόλυσης θα ομονοούν για να μην εφαρμοστεί η συλλογική σύμβαση.

Τα παραπάνω δεδομένα θέτουν πρωτόγνωρα καθήκοντα για το εργατικό κίνημα καθώς (πλάι σε όλα τα αιτήματα της αύξησης των μισθών, της μείωσης των ωρών εργασίας κ.α.) θα πρέπει να προτάξει το αίτημα της επαναφοράς των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Δηλαδή, της ακύρωσης του νόμου Βρούτση και της τροπολογίας Αχτσιόγλου. Επίσης να διεκδικήσει το αυτονόητο: καθολική εφαρμογή του νόμου για τη συλλογική σύμβαση εργασίας, χωρίς καμία εξαίρεση, για όλους τους κλάδους, για όλες τις επιχειρήσεις, για όλους τους εργαζόμενους, για όλες τις περιφέρειες της Ελλάδας!

Όταν λέμε συλλογική σύμβαση, εννοούμε συλλογική σύμβαση…