Στο θέατρο Άλφα.Ιδέα στην Πατησίων, την Τρίτη 5 Ιουνίου μέχρι και το Σάββατο 9, διοργανώνεται το τρίτο διεθνές φεστιβάλ αυτοσχεδιαστικού θεάτρου «Improv Comedy Theater» με τη συμμετοχή δεκάδων καλλιτεχνών από 25 χώρες. Οι διοργανωτές και θεατρικοί αυτοσχεδιαστές, Μενέλαος Πρόκος και Παναγιώτης Δελαβίνιας μιλούν στο TPP για την χαμένη παιδικότητα του αυθορμητισμού, την απελευθέρωση της φαντασίας, το συναίσθημα του να μη φοβάσαι να αποτύχεις και την χαρά του αυτοσχεδιασμού.
Συνέντευξη στον Μηνά Κωνσταντίνου και τον Ορέστη Βέλμαχο στο ThePressProject
Το αυτοσχεδιαστικό θέατρο υπάρχει σε αρκετές χώρες του εξωτερικού ως σκηνή εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Στην Ελλάδα, ήρθε ως σχολή γύρω στο 2012 και η σχολή αυτοσχεδιαστικού θεάτρου Improv Comedy «ImproVIBE» του Μενέλαου Πρόκου αποτελεί έναν από τους πιο γνήσιους εκφραστές του.
Με έξι χρόνια διδακτικής εμπειρίας και με ένα διεθνές φεστιβάλ, το «Mt Olymprov – 3ο διεθνές φεστιβάλ Imrpov Comedy Theater» στον τρίτο χρόνο του, ο Μενέλαος μαζί με τον εκπαιδευτή και θεατρικό αυτοσχεδιαστή Παναγιώτη Δελαβίνια, ήρθαν στο ραδιοφωνικό στούντιο του ThePressProject για να συζητήσουμε για τη χαρά που έχει η κωμωδία, ακόμα και όταν αυτή βγαίνει μέσα από μία εντελώς ελεύθερη, χωρίς σενάριο, σκηνικά, διαλόγους και πρόβες, διαδικασία.
Το παρακάτω κείμενο βασίζεται στη ραδιοφωνική συνέντευξη που παραχώρησαν οι δύο αυτοσχεδιαστές στην εκπομπή «το ΜηνΌρε του TPP» την Παρασκευή, 1 Ιουνίου, στον Ορέστη Βέλμαχο και τον Μηνά Κωνσταντίνου.
*Εάν θέλεις να κερδίσεις δωρεάν πρόσκληση για κάποια από τις τέσσερις ημέρες του φεστιβάλ, από 6 έως 9 Ιουνίου, άφησε το σχόλιό σου στο άρθρο ή στείλε μήνυμα στο inbox του ThePressProject στο Facebook.
Άκουστε τη ραδιοφωνική συνέντευξη στο παρακάτω λινκ:
Αρχικά, τι είναι το αυτοσχεδιαστικό θέατρο;
Παναγιώτης (Π): Πρακτικά είναι μία τέχνη, στην οποία ανεβαίνεις επάνω στη σκηνή και δημιουργείς μία παράσταση, ένα έργο ή διάφορα format, στα οποία όμως δεν υπάρχει τίποτα προκαθορισμένο. Δεν υπάρχει κείμενο, δεν υπάρχει σενάριο, δεν υπάρχει τίποτα. Το μόνο που παίρνουμε εμείς για να δημιουργήσουμε οτιδήποτε είναι κάτι από το κοινό. Μία λέξη, μία τοποθεσία, το οτιδήποτε, και σύμφωνα με αυτό δημιουργούμε διάφορά επάνω στη σκηνή.
Μενέλαος (Μ): Κοινώς, όλη η παράσταση σκηνοθετείται εκείνη τη στιγμή επάνω στη σκηνή. Ότι είναι έκπληξη για το κοινό, είναι έκπληξη και για εμάς. Δεν ξέρουμε ποτέ τι θα κάνουμε το επόμενο δευτερόλεπτο.
Από πού ξεφύτρωσε το αυτοσχεδιαστικό θέατρο ως σχολή; Πως γεννήθηκε η ιδέα του;
Π: Ξεκίνησε σαν ασκήσεις για ηθοποιούς. Όλα αυτά τα παιχνίδια που κάνουμε ήταν ασκήσεις για ηθοποιούς. Μέχρι που συνειδητοποίησαν ότι μπορεί να σταθεί και σαν μορφή τέχνης από μόνη της…
Μ: Αρχικά στην Αμερική κυρίως. Δηλαδή, ήταν δυο τρεις άνθρωποι, ο Keith Johnstone, ο Del Close και η Viola Spolin, που ήταν εκείνοι που το πρωτοαναπτύξαν όλο αυτό. Το είδαν και σκέφτηκαν πως αυτό θα μπορούσε να ανέβει σε μια παράσταση. Πήραν διάφορες ασκήσεις για να δοκιμάσουν παραστασιακά πως μπορεί να λειτουργήσει. Οι ηθοποιοί ξαφνιάστηκαν, αφού ήταν κάτι έξω από τις μέχρι τότε νόρμες. Όμως το δοκίμασαν και πήγε πάρα πολύ καλά.
Κάπως έτσι προχώρησε. Στην ουσία το improv είναι κάτι πολύ πειραματικό. Στην ουσία, ότι ιδέα και εάν σου κατέβει στο μυαλό, μπορείς να δοκιμάσεις να το κάνεις παράσταση και εκπαίδευση. Και κάπως έτσι έχει εξελιχθεί σε αρκετές χώρες. Το Άμστερνταμ, για παράδειγμα, έχει εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια φεστιβάλ. Το ίδιο και στη Γερμανία, την Αγγλία. Στην Ελλάδα είμαστε μικρά παιδάκια ακόμα.
Οπότε, άλλο το improv comedy, άλλο το standup comedy;
(και οι δύο): ΝΑΙ!
Μ: Ναι, επειδή πάρα πολύς κόσμος το μπερδεύει. Ίσως επειδή έχει τη λέξη «comedy»… Είναι δύο εντελώς διαφορετικές μορφές τέχνης. Στο stand up έχεις ένα συγκεκριμένο κείμενο, στο improv δεν έχεις. Στο stand up είσαι μόνος σου, το improv είσαι ομάδα. Στο stand up προσπαθείς να βγάλεις γέλιο, στο improv προσπαθείς να βγάλεις μια ποιοτική παράσταση που μπορεί να είναι κωμική, μπορεί και όχι. Αυτές είναι οι βασικές διαφορές.
Πως είναι να συμμετέχεις σε μία παράσταση που δεν ξέρεις τι ακριβώς θα συμβεί πριν ξεκινήσει;
Π: Κοίτα, εγώ προσωπικά απλά ανοίγω το στόμα μου και ότι ερώτηση μου βγει την κάνω. Δεν σκέφτομαι τι κοινό έχω από κάτω, τι ηλικίες, με τι ασχολούνται και άλλα. Θα ξεκινήσουμε από μία λέξη που θα πάρουμε από το κοινό. Δεν σημαίνει πως θα μιλήσω για τη λέξη που έδωσε το κοινό, αλλά μπορεί να αυτή να μου ανοίξει μία «πόρτα» για να πω κάτι τελείως διαφορετικά, αλλά σίγουρα η σκέψη θα έχει ξεκινήσει από τη λέξη που έδωσε το κοινό.
Μ: Από εκεί και πέρα αυτή είναι η πρώτη έμπνευση. Το τι θα γίνει μετά εξαρτάται από το τι θα προκύψει κάθε στιγμή. Αντιδρούμε ο ένας σε ότι προσθέσει ο άλλος. Στην ουσία, ότι και εάν ειπωθεί το παίρνουμε ως ολόσωστο και χτίζουμε επάνω σε αυτό, και χτίζεται όλο βήμα-βήμα. Αυτό για τον κόσμο είναι τρομακτικό, διότι σου λέει «πως το δημιουργείς όλο αυτό εκείνη τη στιγμή». Αλλά στην ουσία είναι τρομακτικό όσο σε νοιάζει τι θα βγει. Αν δεν φοβάσαι να αποτύχεις, τι σε νοιάζει;
Αυτό είναι το πιο βασικό στην εκπαίδευση του improv. Δεν διδάσκουμε τεχνικές, διδάσκουμε πώς να μη φοβάσαι να κάνεις το οτιδήποτε εκείνη τη στιγμή.
Όλα αυτά χωρίς την παραμικρή προετοιμασία για την παράσταση;
Π: Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχει τίποτα προσχεδιασμένο. Απλά αντιδρώ στην κουβέντα που θα πεις εσύ, και μετά θα πω εγώ κάτι, και μετά εσύ, και έτσι προχωράμε, τουβλάκι-τουβλάκι…
Αυτό μπορεί να σε βγάλει τελείως διαφορετικά από όπου ξεκίνησες…
Μ: Βέβαια. Η όλη ιδέα είναι ότι δεν είσαι ποτέ προετοιμασμένος, διότι δεν θες να είσαι προετοιμασμένος, θέλεις να ζεις την έκπληξη, αλλά ταυτόχρονα μέσα από την εκπαίδευση του Improv έχεις μάθει να είσαι προετοιμασμένος για οτιδήποτε. Μαθαίνεις πώς να είσαι προετοιμασμένος για το απρόσμενο. Καμένο, έτσι;
«Με το Improv μαθαίνεις πώς να είσαι προετοιμασμένος για το απρόσμενο»
Πόσο αναζωογονητικό είναι να συμμετέχεις σε μία τέτοια παράσταση;
Μ: Είναι κάτι που σε δένει με ανθρώπους που δεν έχεις ξαναδεί και μπορεί να μην ξαναδείς. Αυτό κάνει το improv, ομαδοποιεί. Σου δίνει την αίσθηση της ομάδας. Και δεν είναι μόνο οι τρεις τέσσερις που παίζετε μαζί. Όλοι οι improvisers παγκοσμίως είναι μια ομάδα, μία πάρα πολύ ζωντανή κοινότητα. Και όλο το φεστιβάλ, όχι μόνο το δικό μας, οποιοδήποτε τέτοιο φεστιβάλ είναι ένα πάρτι. Χτίζεται μια εκπληκτική ατμόσφαιρα, και πραγματικά, όποιος άνθρωπος που είναι εκτός κοινότητας του improv έχει βρεθεί σε αυτό τον χώρο, το βλέπει, το αναγνωρίζει. Είναι κάτι διαφορετικό.
Π: Υπάρχει επίσης ένα δέσιμο. Μπορεί να μην γνωρίζεις αυτούς με τους οποίους μόλις έπαιξες, αλλά νιώθεις μεγάλο δέσιμο μαζί τους. Μπορεί να έχουμε γνωριστεί δύο ημέρες, και το δέσιμο που μοιραζόμαστε να φαντάζει ισχυρότερο με γνωριμίες μηνών. Ακριβώς επειδή έχουμε μοιραστεί κάτι πάρα πολύ ουσιαστικό.
Η παράσταση λοιπόν δεν είναι καθόλου προσχεδιασμένη και η εξέλιξή της είναι άγνωστη. Εάν ένα βράδυ δεν πάει καλά;
Π: Ότι πω είναι καθαρά προσωπική άποψη και θα σου πω το εξής: Δεν πήγε καλά; Δεν με νοιάζει! Πήγε καλά; Δεν με νοιάζει! Πραγματικά, επειδή πάντα υπάρχει η πιθανότητα να αποτύχεις, σκέφτομαι «οκ, και; Πάμε στο επόμενο». Αλλά, επειδή για εμάς, το να μη βγει μία παράσταση όπως θέλουμε, μπορεί να το καταλάβουμε μόνο εμείς, επειδή ξέρουμε το που μπορεί να φτάσουμε. Αν είμαστε μέτριοι, για το κοινό μπορεί να είναι απλά μια καλή παράσταση, αλλά εμείς θα λέμε «χμ, μπορούσαμε και καλύτερα».
Μ: Επίσης, το να έχει κάποιος μια κακή μέρα, δεν σημαίνει πως όλοι θα έχουν μια κακή μέρα. Αυτή είναι και η έννοια της ομάδας στο improv. Μπορεί κάποιος να έχει μια κακή μέρα, όμως θα φροντίσουν όλοι να σηκώσουν το βάρος του και να δείξουν ότι συνεχίζει να κάνει καλή δουλειά. Στο improv δεν σε νοιάζει να ξεχωρίζει κανένας, ούτε προς τα κάτω, ούτε προς τα πάνω.
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν και οι βραδιές που κανένας δεν είναι σε καλή βραδιά. Εντάξει, θα βγει σκατά η παράσταση, τι να κάνουμε; Έχει τύχει να μας καλέσουν στον Σταυρό του Νότου για να παίξουμε μερικές φορές. Την πρώτη φορά που ανεβήκαμε, μας κατέβασαν κάτω σε δέκα λεπτά και δεν μας κάλεσαν ποτέ ξανά!
Παίζει ρόλο η χημεία μεταξύ της ομάδας; Να έχεις «τριφτεί» σε πολλές ώρες παραστάσεων μαζί της;
Μ: Στο improv μαθαίνεις να παίζεις με τον οποιονδήποτε. Με άνθρωπο που γνώρισες μόλις πριν λίγα δευτερόλεπτα μπορείς να κάνεις μία ώρα παράσταση μαζί του. Παρόλα αυτά, όσο δουλεύεις με κάποιους, χτίζεις μια χημεία, αναπτύσσεις κώδικες, αυτό που ονομάζουμε «ομαδικό νου». Οπότε ναι μεν, η συνεχής τριβή και επανάληψη χτίζει αυτή τη χημεία, αλλά δεν είναι καίριο συστατικό για μια παράσταση.
Π: Να πούμε πως στο φεστιβάλ, προβλέπεται κάθε βράδυ να παίζει μία ομάδα η οποία θα προκύπτει από αυτοσχεδιαστές από διάφορες χώρες που όντως γνωρίζονται στο περιθώριο του φεστιβάλ και παίζουν μια παράσταση όλοι μαζί. Δώδεκα άτομα σε κάθε τέτοια ομάδα.
Μ: Είναι δώδεκα άτομα και η μοναδική πρόβα που κάνουν είναι μία ώρα πριν την παράσταση.
Ζούμε σε χώρα κωμικών. Πως αντιμετωπίζετέ κάποιον από το κοινό που θα νιώσει άνετα να «πεταχτεί» κατά τη διάρκεια μιας παράστασης;
Μ: Όχι μόνο δεν έχουμε πρόβλημα, το θέλουμε κιόλας. Ανάλογα βέβαια με την ποιότητα της παρέμβασης. Υπάρχουν καλές και κακές παρεμβάσεις. Παρόλα αυτά, όλες φροντίζουμε να τις χειριστούμε με καλό τρόπο. Δεν θέλουμε ποτέ να προσβάλουμε κάποιον. Εάν κάποιος μας προσβάλει δεν θέλουμε να τον προσβάλουμε και εμείς. Θα του απαντήσουμε με το δικό του «φάρμακο».
Παραδείγματος χάρη, σε κάποια παράσταση στην Πάτρα, κάποια κοπέλα «πέταξε» κάποιο σχόλιο, με αποτέλεσμα να παίξει αυτό στη μισή παράσταση. Από την άλλη, έχει υπάρξει περίπτωση θεατή που ότι ατάκες πέταγε ήταν σεξουαλικού περιεχομένου. Ε, κάποια στιγμή τον ανεβάσαμε στη σκηνή ως «εθελοντή». Δεν ξαναπέταξε τέτοια πρόταση για την υπόλοιπη παράσταση!
Οπότε την περιμένετε την «παρέμβαση» του κόσμου;
Π: Κοίτα, δεν θα σου πω ούτε ότι την περιμένω, ούτε ότι δεν την περιμένω. Σίγουρα όμως μπορεί να βοηθήσει πολύ την παράσταση, διότι σου προσθέτει κάτι ακόμα που δεν θα το είχες. Δεν το είχες σκεφτεί, δεν το είχε δει, οπότε αυτό σε πάει αυτόματα κάπου αλλού… Ή μπορεί να χτυπήσει ένα κινητό κατά την παράσταση, το οποίο συμβαίνει εννέα στις δέκα παραστάσεις…
Μ: Παιδιά σας παρακαλώ, να κλείνετε τα κινητά σας στο θέατρο, έλεος!
Π: Ή τουλάχιστον αθόρυβο… Μάλιστα έχει τύχει να χρησιμοποιήσουμε τηλέφωνο που χτύπησε κατά την παράσταση και να μιλήσουμε επί σκηνής.
Μ: Μέχρι και κράνος έχουμε πάρει!
Με το πολύ απαιτητικό κοινό ή το κοινό που δεν ξέρει τι ακριβώς έχει έρθει να δει; Έχει υπάρξει κάποιο ευτράπελο;
Μ: Η αλήθεια είναι πως δεν έχει υπάρξει κάποιο ευτράπελο του τύπου να σηκωθεί κάποιος εν μέσω παράστασης και να διαμαρτύρεται και να φύγει. Συνήθως, είναι στο τέλος οι δύσπιστοι που δεν πιστεύουν πως αυτό που είδαν επινοήθηκε εκείνη τη στιγμή. Το οποίο για εμάς είναι τεράστια τιμή, διότι το να βλέπεις μια παράστασή μας που επινοήθηκε εκείνη τη στιγμή, δεν έχει προβαριστεί, δεν έχει ξαναπαιχτεί και δεν πρόκειται να ξαναπαιχτεί ποτέ και να λες «αυτό εμένα μου φαίνεται προβαρισμένο και δουλεμένο», τότε ευχαριστούμε πάρα πολύ. Σε τελική ανάλυση, εμάς μας ενδιαφέρει να περάσει καλά ο κόσμος, όχι το να πιστέψει τι κάνουμε. Και φυσικά, είναι και άνθρωποι που φεύγουν και για ημέρες συζητάνε πως τους φαίνεται αδιανόητο αυτό που είδαν.
Π: Ένα ωραίο που είχε συμβεί πέρσι σε μια παράσταση με τη Λίλα Μπάρμπα (ομάδα Μη Μου Up Two), όπου ήρθε μία κυρία και ενθουσιάστηκε τόσο πολύ που ξαναήρθε την επόμενη εβδομάδα με μία παρέα 20 ατόμων, στους οποίους πλήρωσε και τα εισιτήρια, γιατί είχε και γενέθλια!
«Χέσε το πόσο καλά θα πάει το ότι κάνεις, μετράει το πόσο θα το απολαύσεις»
Πόσο εύκολο είναι να αποβάλλουν οι σπουδαστές τον φόβο της αποτυχίας και του κοινού;
Μ: Κοίτα, θέλει χρόνο. Αλλά όλα ξεκινάνε από το ότι δεν το κάνεις για το κοινό, το κάνεις για εσένα. Εάν δεν περάσεις εσύ καλά δεν θα περάσει ούτε το κοινό καλά. Οπότε, φρόντισε να απολαμβάνεις αυτό που κάνεις, και το κοινό έρχεται δεύτερο.
Π: Και πρακτικά, εάν όντως έχεις περάσεις εσύ καλά, έχει περάσει και το κοινό.
Μ: Γιατί βγαίνει προς τα έξω… (γελάνε και οι δύο)
Μενέλαε, έχεις πει πως η εκπαίδευση Improv «επαναπρογραμματίζει τον εγκέφαλό σου»…
Μ: Στην ουσία αυτό κάνει, κάποια στιγμή γίνεται ένα «κλικ». Το είπε πολύ εύστοχα μία μαθήτρια πρόσφατα. Ότι εμείς δεν σας μαθαίνουμε κάτι καινούριο, απλά σας κάνουμε format και απλά γεμίζει ξανά το κεφάλι με τελείως διαφορετικό τρόπο λειτουργίας. Γιατί όταν έχεις μάθει στη ζωή σου να φοβάσαι την αποτυχία, να σκέφτεσαι άμα θα πάρεις ένα ρίσκο γιατί μπορεί να μην πάει καλά, να φροντίζεις τον εαυτό σου και όχι την ομάδα περισσότερο από εσένα… Στο improv έρχονται και αντιστρέφονται όλα αυτά. Δεν φοβάσαι το ρίσκο και την αποτυχία. Θες να πάρεις ρίσκα και να αποτύχεις διότι είναι πιο διασκεδαστικό από την επιτυχία.
Επίσης, έχεις μόνο μία δουλειά να κάνεις επί σκηνής. Όχι να δείξεις πόσο καλή δουλειά κάνεις, αλλά πόσο καλή δουλειά κάνει ο συμπαίκτης σου. Κοινώς, ανά πάσα στιγμή δεν σε ενδιαφέρει η ποιότητα της δικιάς σου παράστασης, αλλά η ποιότητα της παράστασης του συμπαίκτη σου εκείνη τη στιγμή. Διότι αυτό, πρώτον σε ξεαγχώνει, και δεύτερον χτίζεις εμπιστοσύνη. Δείχνεις στον άλλον πως «ότι και να κάνεις, δεν πας να πεις τη μεγαλύτερη… παπαριά που υπάρχει, εγώ θα φροντίσω να δείξω ότι ήταν ευφυέστατο».
Ενδιαφέρουσα λογική, που δεν μένει στα στενά όρια του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου… Αποτελεί πόλο έλξης και για ανθρώπους που δεν ενδιαφέρονται στενά για το θέατρο;
Π: Γενικότερα έχουν περάσει πάρα πολλοί άνθρωποι από τη σχολή, όπως δικηγόροι, καθηγητές, γιατροί… Που απλά παίρνουν τη λογική αυτή και την χρησιμοποιούν για δικό τους σκοπό στη δουλειά τους για να βοηθήσει στην επικοινωνία.
Σαν σκέψη, το να μαθαίνεις να ακούς τον άλλον και να χτίζεις επάνω στο διάλογο, μοιάζει κάτι που μπορεί να συγκινήσει τον καθένα…
Μ: Γι’ αυτό οι αρχές του improv ξεπερνούν τα όρια της θεατρικής σκηνής πάρα πολύ εύκολα. Όταν σκέφτεσαι ότι τα βασικά σημεία του Improv είναι να απλοποιείς τη σκέψη σου, να μην φοβάσαι να πάρεις ρίσκα, να συνεργάζεσαι, να ακούς ουσιαστικά τον άλλον για να επηρεαστείς, δεν μπορώ να σκεφτώ κάποιον κλάδο στον οποίο αυτή η λογική δεν βοηθάει. Χέσε το πόσο καλά θα πάει το ότι κάνεις, μετράει το πόσο θα το απολαύσεις…
Π: Διαβάζεις τον άλλον καλύτερα, είσαι σε θέση να τον καταλάβεις.
Συνεπώς, πόσο σημαντικός είναι ο αυθορμητισμός στο improv;
Μ: Το improv βασίζεται στις ειλικρινείς αντιδράσεις, στον αυθορμητισμό. Συζητήσεις μεταξύ γνωστών, φίλων, ανθρώπων που συνυπάρχουν σε έναν χώρο δεν διαφέρουν καθόλου από αυτό. Έχουμε ξεχάσει λίγο ότι είμαστε συνεχώς αυθόρμητοι. Απλώς, όταν καλούμαστε να αυθόρμητοι το φοβόμαστε γιατί γεμίζουμε σκέψεις. Όμως είμαστε συνέχεια απροετοίμαστοι στη ζωή μας. Συνέχεια προκύπτουν πράγματα που δεν τα έχουμε προγραμματίσει.
Π: Γενικότερα μόλις μπει το «πρέπει» κάπου, άμεσα αγχώνεσαι. Στην πραγματικότητα, όση ώρα το κάνεις αυτό, είτε ως εκπαιδευόμενος, είτε ως «παίκτης» στη σκηνή, αδειάζει το μυαλό σου και για δύο-τρεις ώρες, απλά περνάς υπέροχα. Μπορεί να έχεις χίλια προβλήματα, όσο κάνεις αυτό το πράγμα, ανακουφίζεσαι.
Δηλαδή κάποιος που θα παρακολουθήσει μαθήματα improv, μετά γίνεται πιο αυθόρμητος; Μαθαίνει να συμπεριφέρεται διαφορετικά;
Μ: Το improv δε βασίζεται σε γνώσεις. Το δουλεύεις, επαναλαμβάνεις, δοκιμάζεις πράγματα με διασκεδαστικό τρόπο -διότι θέλεις να είναι τα μαθήματα διασκεδαστικά- και κάποια στιγμή, μετά από ένα διάστημα εβδομάδων, μηνών, δεν έχει σημασία, συνειδητοποιείς πως κάτι έχει αλλάξει. Συνειδητοποιείς πως λειτουργείς με τρόπο με τον οποίον δεν λειτουργούσες πριν. Και πως αυτά που πάντα έλεγες «αυτά δεν γίνονται», μόλις το έκανες! Τι φάση;
Π: Εγώ προσωπικά έχω αλλάξει πάρα πολύ. Πριν ασχοληθώ με το improv ήμουν ένα βλαμμένο, που εάν δεν συμφωνούσες μαζί μου ήσουν ηλίθιος! Δεν υπήρχε διαφωνία σε διάλογο μαζί μου, δεν το δεχόμουν. Πλέον μπορώ να καταλάβω, έχω μάθει να ακούω. «Ενεργητική ακοή», ακούω τι λες. Με έχει πραγματικά αλλάξει πάρα πολύ.
Πόσο χωράει μία λογική σαν του Improv, σήμερα σε μια κοινωνία που όλοι «κυνηγούν κάτι»;
Μ: Προσωπικά το θεωρώ πάρα πολύ εφικτό. Μπορεί να πάρει χρόνο και να θέλει προσπάθεια, αλλά σίγουρα είναι εφικτό. Η συντριπτική πλειονότητα της γενιάς μας έχει μεγαλώσει με το «να μεγαλώσεις, να πάρεις πτυχία, να πάρεις μια καλή δουλειά». Κανείς δεν μας είπε «τι θες να κάνεις μωρέ; Κάντο επάγγελμα!». Το Improv σε σπρώχνει μακριά από τη λογική να ακολουθήσεις κάτι, μπορείς να δημιουργήσεις κάτι χωρίς να φοβάσαι για το αν θα πάει καλά ή όχι.
Πιστεύω ακράδαντα πως το να μην ξέρεις πώς να κάνεις κάτι, δεν είναι αρκετά καλός λόγος για να μην το κάνεις. Θα το βρεις στην πορεία, άμα το γουστάρεις πραγματικά θα το βρεις.
Αυτή η αντίληψη που έχετε έρχεται σε κόντρα με τη συζήτηση της εποχής περί αριστείας…
Μ: Ναι, πάντα μας λένε πως πρέπει να τα πάμε καλά. Στο improv σου λέμε να είσαι μέτριος.
Π: Επίσης, εάν δεν αποτύχεις, δεν θα επιτύχεις, λογικά…
Μ: Ο Παναγιώτης τα είπε όλα! (γέλια από όλους)
Mt Olymprov – 3ο διεθνές φεστιβάλ Imrpov Comedy Theater
Πως βλέπετε την ανάπτυξη του imprοv στην Ελλάδα;
Μ: Έχουμε πετύχει στόχους που ελπίζαμε να πετύχουμε στα 12 και 15 χρόνια, ενώ λειτουργούμε έξι. Γίνονται πράγματα πολύ ωραία, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και όλη την Ελλάδα. Στο φεστιβάλ προσπαθούμε, παρότι αγγλόφωνο, να έχουμε κάθε χρόνο τουλάχιστον μία ελληνική ομάδα να παίζει, εφέτος έχουμε του «Δε Μανεκένε» που έρχονται από μία σύμπραξη ομάδων της από την Αλεξανδρούπολη και την Ξανθή.
Mt Olymprov. Τι είναι αυτό το φεστιβάλ που διοργανώνετε στις 5-9 Ιουνίου στο θέατρο Άλφα.Ιδέα;
Μ: Σκέψου, να έχεις φέρει 120 από τους καλύτερους καλλιτέχνες Improv από όλον τον πλανήτη και να τους μαζέψεις σε ένα πενθήμερο φεστιβάλ στην Αθήνα. Είναι η Τρίτη χρονιά που το κάνουμε, είναι διεθνές και γίνεται όλο στα αγγλικά. Έχουμε κάθε μέρα σεμινάρια, δράσεις, παραστάσεις κάθε βράδυ στο θέατρο Άλφα.Ιδέα. Και θα παίξουν όλοι αυτοί οι καλλιτέχνες που έχουμε φέρει από το εξωτερικό.
Σε χώρες του εξωτερικού είναι πολύ πιο αναπτυγμένες οι σκηνές του αυτοσχεδιαστικού θεάτρου από ότι στην Ελλάδα;
Μ: Προφανώς. Στην Ελλάδα είμαστε ακόμα σε νηπιακό στάδιο. Στην Ελλάδα το Improv υπάρχει εδώ και έξι χρόνια. Αμερική, Καναδάς είναι από τις χώρες που από τα μέσα του ’60 που εμφανίστηκε εξελίσσεται και προχωράει.
Ποιοι είναι οι στόχοι του φεστιβάλ improv theater;
Μ: Το φεστιβάλ έχει δύο στόχους. Αφενός να εξαπλωθεί πολύ περισσότερο το improv στην Ελλάδα, και αφετέρου, όλος ο κόσμος να μάθει πως η Ελλάδα έχει μπει πλέον στον παγκόσμιο χάρτη του improv. Και μας τιμά πάρα πολύ όταν παίρνουμε κολακευτικά σχόλια από καλλιτέχνες από το εξωτερικό και αναγνωρίζουν πως το επίπεδο της δουλειάς μας προσεγγίζει το επίπεδο χωρών που δουλεύουν για αυτό εδώ και πολλές δεκαετίες.
Ποιοι οι προσωπικοί σας στόχοι για την improv σκηνή;
Π: Εμένα αυτό που θα με κάνει να φύγω ευχαριστημένος όταν μεγαλώσω και γεράσω, είναι να ξέρει ο κόσμος το improv. Όχι απαραίτητα να έχουν ασχοληθεί, αλλά να είναι ένα γνωστό είδος διασκέδασης, να μην ρωτάνε τι είναι αυτό, όπως σήμερα. Είμαι απλός!
Μ: Εγώ είμαι πιο περίπλοκος. Δύο πράγματα έχω στο μυαλό μου. Το ένα είναι να μπει το Improv στα σχολεία, καθώς σου διδάσκει πώς να ανακτήσεις τον αυθορμητισμό που έχασες μεγαλώνοντας. Και τα παιδιά, πραγματικά βγάζουν την καλύτερη δουλειά στο improv. Οπότε, το να μπει στα σχολεία και να τους δώσεις αυτά τα εργαλεία, την ώρα που ο αυθορμητισμός τους αρχίζει να «τρώει ξύλο» από το πώς λειτουργεί η κοινωνία, θα βοηθήσει να ενισχυθεί, να το διατηρήσουνε και να αναπτυχθούνε σε ανθρώπους που νοιάζονται για το να επιτευχθεί «κάτι», όχι κάτι συγκεκριμένο. Να μάθουν από νωρίς να συνεργάζονται.
Το δεύτερο έχει να κάνει με τον επαγγελματικό τομέα, επειδή ήδη κάνουμε δουλειές με εταιρείες, εκπαιδεύοντας τους εργαζόμενους με τεχνικές improv στο να πετύχουν τους στόχους τους. Ένα μεγάλο μέρος του κόσμου δεν γουστάρει τη δουλειά του. Καθώς ένα τρίτο της ημέρας τους, και αυτοί οι άνθρωποι, το περνούν σε κάτι που δεν απολαμβάνουν. Μέσω του improv θέλουμε σιγά-σιγά να αλλάξουν και οι εργασιακοί χώροι, αυτοί καθ’ αυτοί, αλλά και η νοοτροπία στο εργασιακό περιβάλλον, ώστε όλο και περισσότερος κόσμος να απολαμβάνει τη δουλειά του. Το έχουμε δει να γίνεται, μεγάλες εταιρείες στο εξωτερικό το περιλαμβάνουν στην εκπαίδευση των εργαζόμενων.
Θέλουμε λοιπόν να πετύχουμε καλύτερα εργασιακά περιβάλλοντα. Θυμάμαι μία φράση ενός από τους πατεράδες του improv, του Keith Johnstone, σε μια εκπαίδευση που παρακολούθησα. Έλεγε στους καθηγητές του παιδιού του στο σχολείο πως «δεν με ενδιαφέρει τι θα διδάξετε στο παιδί μου, με ενδιαφέρει να θέλει να έρθει το πρωί και να μη θέλει να φύγει το μεσημέρι».
Αυτό είναι για μένα το νόημα. Αν απολαμβάνεις αυτό που πρόκειται να κάνεις και δεν ανυπομονείς να τελειώσει, ευχαριστιέσαι πολύ περισσότερο όλη σου τη ζωή. Πόσο μάλλον όταν κάτι πρέπει να το κάνεις οκτώ ώρες την ημέρα για να ζήσεις.
Παρακολουθήστε το trailer του φεστιβάλ:
