Πηγή: ΕΦΣΥΝ
Ενας νέος χρηματοδοτικός μηχανισμός, που δρομολογείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη στήριξη νέων έργων ανανεώσιμης ενέργειας, με τον οποίο θα ενθαρρύνονται κράτη-μέλη της Ε.Ε. να χρηματοδοτούν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) στο έδαφος άλλων κρατών-μελών με αντάλλαγμα «χάντρες και καθρεφτάκια» απειλεί να καταστήσει ολόκληρη τη χώρα μας και τον ευρωπαϊκό Νότο μπαταρία της Ευρώπης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το φυσικό τους περιβάλλον από τις επενδύσεις σε ΑΠΕ που θα δρομολογηθούν στην επικράτειά τους.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο κύριος στόχος αυτού του νέου μηχανισμού χρηματοδότησης της Ε.Ε. για τη στήριξη έργων ανανεώσιμης ενέργειας, που βρίσκεται ήδη σε διαβούλευση, είναι να επιτρέψει στα κράτη-μέλη να συνεργαστούν, προκειμένου να επιτύχουν τους ατομικούς και συλλογικούς τους στόχους για την ανάπτυξη της ανανεώσιμης ενέργειας. Ετσι, θα διευκολυνθεί μια πιο αποδοτική από άποψη κόστους ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ολόκληρη την Ε.Ε., σε περιοχές που ταιριάζουν καλύτερα σε αυτή γεωγραφικά και λόγω του αιολικού δυναμικού που έχουν. Η έναρξη λειτουργίας αυτού του μηχανισμού προγραμματίζεται να γίνει σύντομα, έως τις αρχές του 2021.
Πρέπει να σημειωθεί ότι τα κράτη-μέλη έχουν ήδη δεσμευτεί να επιτύχουν εθνικούς στόχους για το μερίδιο της ενέργειάς τους που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές έως το 2020. Μέσω των εθνικών τους σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα, δεσμεύονται επίσης να ανταποκριθούν στην απόκτηση μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έως το 2030.
Επί του παρόντος, τα κράτη-μέλη ανταποκρίνονται σε αυτή τη δέσμευση κυρίως με βάση την ποσότητα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που έχουν στην επικράτειά τους.
Ωστόσο, υπάρχει επίσης μια επιλογή για τη χρήση μηχανισμών συνεργασίας με άλλα κράτη-μέλη, βάσει της αναθεωρημένης οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (2018/2001), όπως στατιστικές μεταφορές ή κοινά έργα. Τι σημαίνει αυτό; Για παράδειγμα, το Λουξεμβούργο έχει μια συμφωνία με τη Λιθουανία, σύμφωνα με την οποία οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που παράγονται στη δεύτερη υπολογίζονται στο σύνολο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας του πρώτου.
Αυτός ο νέος μηχανισμός χρηματοδότησης ανοίγει μία ακόμη δυνατότητα: τα κράτη-μέλη μπορούν να επωφεληθούν συλλογικά από έργα ανανεώσιμων πηγών που χρηματοδοτούνται μέσω υποβαλλόμενων προσφορών χρησιμοποιώντας αυτόν τον χρηματοδοτικό μηχανισμό σε ολόκληρη την Ε.Ε. Οπως περιγράφεται στο σχέδιο εφαρμοστικής πράξης, αυτός ο νέος μηχανισμός επιτρέπει στα «συνεισφέροντα κράτη-μέλη» να προχωρούν στην υλοποίηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας σε όλα τα κράτη-μέλη που επιθυμούν να φιλοξενήσουν τέτοια έργα («οικοδεσπότες κράτη-μέλη»).
Σύμφωνα με την Επιτροπή, αυτό έχει το πλεονέκτημα ότι οι «συνεισφέρουσες» χώρες που αγωνίζονται να επιτύχουν τους στόχους τους μπορούν να χρηματοδοτήσουν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλού, τα οποία υπολογίζονται στους στόχους τους και είναι πιθανώς πιο αποδοτικά οικονομικά από τις ανανεώσιμες πηγές που παράγονται στην επικράτειά τους.
Για το κράτος-μέλος «οικοδεσπότη», το πλεονέκτημα είναι ότι λαμβάνει πρόσθετες τοπικές επενδύσεις σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θα αποφέρουν τοπική απασχόληση, χαμηλότερες εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, βελτιωμένη ποιότητα του αέρα, εκσυγχρονισμό του ενεργειακού συστήματος και μειωμένη εξάρτηση στις εισαγωγές.
Το σχέδιο για παραχωρήσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας από χώρες-επενδυτές σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι καινούργιο, αλλά όταν είχε πρωτοδιατυπωθεί, το 2012, έδινε ως αντάλλαγμα τη μείωση των χρεών των τελευταίων κατά 30%. Το σχέδιο είχε συλλάβει μια ομάδα της διάσημων καθηγητών οικονομικών και ενέργειας και είχε παρουσιαστεί στην ολλανδική εφημερίδα «NRC Handelsblad».
Σύμφωνα με αυτό, οι χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κρίση χρέους, όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και Ιρλανδία, οι οποίες έχουν ιδανικές συνθήκες για τη λειτουργία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θα μπορούσαν να δώσουν στους πιστωτές τους παραχωρήσεις για μεγάλα επενδυτικά προγράμματα σε αυτόν τον τομέα.
Σύμφωνα με το σχέδιο, θα ήταν δυνατή μια μείωση του χρέους κατά 30%, αν η Ιρλανδία προσέφερε λιγότερο από 1%, η Πορτογαλία περίπου 1% και η Ελλάδα περίπου 2% της συνολικής επιφάνειάς τους ως παραχώρηση για την παραγωγή ανανεώσιμης ενέργειας. Οπως δείχνουν οι εξελίξεις, το σχέδιο απορρίφθηκε ως προς το κομμάτι που αφορούσε τη μείωση χρέους και περιορίζεται σε ανταλλάγματα όπως οι ελάχιστες θέσεις εργασίας.
