Αλιεύσαμε από το λογαριασμό του Θανάση Καμπαγιάννη στο Facebook

Οι μεγάλες ποινικές δίκες, όπως αυτή που το τέλος της ζούμε αυτές τις μέρες, θυμίζουν μεγάλες θεατρικές παραστάσεις: κοινωνικοί συσχετισμοί, πολιτικές αντιθέσεις, ταξικές ή ακόμα και ενδοκρατικές συγκρούσεις, συμπυκνώνονται στην αίθουσα ενός δικαστηρίου με σκοπό την αποκατάσταση της κοινωνικής ειρήνης που διασαλεύθηκε από το έγκλημα, πάντοτε μέσα στα πλαίσια της υφιστάμενης κυριαρχίας.

Στο σχήμα της τριχορδίας των θεσμών που αποδίδουν δικαιοσύνη, όπως το περιγράφει ο Μαγκάκης στην ιστορική μελέτη του “Ο Συνήγορος”, ο εισαγγελέας εκφράζει την κατηγορία (θέση) έστω και αν στο ελληνικό δικαιϊκό σύστημα έχει υποχρέωση αντικειμενικότητας, ο συνήγορος υπεράσπισης παλεύει για την αθωότητα του κατηγορουμένου (αντίθεση) και το δικαστήριο λύει τη σύγκρουση με την δικαστική κρίση (σύνθεση).

Το “δράμα” της δίκης της Χρυσής Αυγής δεν προκύπτει μόνο από το τεράστιο πολιτικό της διακύβευμα. Πηγάζει από την διαταραχή που έχει προκαλέσει στην όλη διαδικασία η ποινικοποίηση μιας οργάνωσης με ιδιαίτερους δεσμούς με μηχανισμούς του κράτους (το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από τις οργανώσεις της ένοπλης αντικρατικής βίας). Η διαταραχή αυτή έχει αλλάξει τους όρους της δίκης με τρόπο ασυνήθιστο και ασυμβίβαστο προς τις συνήθεις δημοσιογραφικές κοινοτυπίες: η εισαγγελέας, αντί να είναι “καταπέλτης”, έχει συνταχτεί ανοιχτά με τους κατηγορούμενους Χρυσαυγίτες.

Ο ρόλος της εκπροσώπησης της κατηγορίας έχει περάσει στα θύματα και την εκπροσώπησή τους (πολιτική αγωγή). Η υπεράσπιση ταυτίζεται πλέον ανοιχτά με την εισαγγελία, πράγμα απολύτως παράδοξο για δίκες του άρθρου 187 και 187Α και αντίθετο με τον οποιοδήποτε “αντισυστημισμό”. Το δικαστήριο χρειάστηκε σήμερα να αποκρούσει την επιχείρηση παραπλάνησής του από την χτεσινή εισαγγελική πρόταση, που συσκότισε και διέστρεψε κρίσιμο αποδεικτικό υλικό.

Οι αντιθέσεις αυτές συμβολοποιούνται σε πρόσωπα. Τα πρόσωπα δεν αλλάζουν τον χαρακτήρα των θεσμών που υπηρετούν. Αλλά ο ιστορικός υλισμός θα ήταν πολύ φτωχός, αν δεν μπορούσε να εντάξει σε μια υλιστική ανάλυση των θεσμών τον ρόλο που παίζει το κάθε άτομο στην ιστορία.

Σήμερα βιώσαμε μια μεγάλη στιγμή αυτού του δικαστικού δράματος. Οι ιδιαίτερες προσωπικότητες που συμμετέχουν σε αυτό δίνουν μια ξεχωριστή πινελιά, αυτή που κάνει κάθε μεγάλο γεγονός ιστορικά “ανέκδοτο”.