Το χρονικό ενός μιντιακού λιντσαρίσματος – Από το «πρεζάκι με το μαχαίρι» στα γκάλοπ της θηριωδίας

Γιώργος Μουρμούρης

Πηγή: Το Ποντίκι

Με την απόδοση από τους ιατροδικαστές του θανάτου του Ζακ Κωστόπουλου στον άγριο ξυλοδαρμό του από τον κοσμηματοπώλη και τον ιδιοκτήτη μεσιτικού γραφείου κλείνει ένας κύκλος που άνοιξε πριν δύο μήνες.

Ο κύκλος του διπλού λιντσαρίσματος του Ζακ Κωστόπουλου / Zackie oh, μία φορά στην οδό Γλάδστωνος και μία στον τηλεοπτικό, ραδιοφωνικό και διαδικτυακό «αέρα» από ΜΜΕ που έσπευσαν όχι απλώς να αναπαραγάγουν τις πρώτες πληροφορίες που διέρρευσε η ΕΛΑΣ, αλλά να ενσωματώσουν τα χειρότερα κοινωνικά αντανακλαστικά που πυροδότησε η υπόθεση, φτάνοντας μέχρι το σημείο να θέσουν σε δημόσια διαβούλευση το αν πρέπει ένας άνθρωπος να ξυλοκοπείται μέχρι θανάτου, μέρα μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή

Το μεσημέρι της Παρασκευής, 21 Σεπτεμβρίου, γίνεται γνωστό ότι σημειώθηκε απόπειρα ληστείας σε κοσμηματοπωλείο στην Ομόνοια. Ακολουθεί το follow up: Νεκρός ο επίδοξος ληστής, τραυματίστηκε πέφτοντας στη τζαμαρία του κοσμηματοπωλείου. Πιθανότατα η υπόθεση θα σταματούσε εκεί και θα επρόκειτο για μία ακόμα είδηση του αστυνομικού δελτίου. Μία απόπειρα ληστείας με τραγική κατάληξη.

Όμως το απόγευμα της ίδιας μέρας κυκλοφόρησε το, γνωστό σε όλους πλέον, βίντεο που καταγράφει τον άγριο ξυλοδαρμό του «ανώνυμου», έως τότε, «επίδοξου ληστή». Και τότε ξεκινάει η δημόσια αντιπαράθεση.

Το www.topontiki.gr έκανε τότε λόγο για «βίντεο της ντροπής», συγκεντρώνοντας τη μήνιν σχολιαστών που είχαν βιαστεί είτε να βγάλουν συμπέρασμα για το τι πραγματικά διαδραματίστηκε στο κέντρο της Αθήνας, είτε να ενστερνιστούν τα περί αυτοάμυνας για την προστασία του ιερού δικαιώματος της ιδιοκτησίας.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας γίνεται γνωστή η ταυτότητα του θύματος: Είναι ο Ζακ Κωστόπουλος, γνωστός και ως Zackie Oh. Ακτιβιστής της LGBTQ κοινότητας, άνθρωπος καλλιεργημένος, ευαίσθητος, με ανησυχίες, που σε συνεντεύξεις του είχε στηλιτεύσει την κοινωνική αναλγησία και την αδιαφορία για όσα συμβαίνουν γύρω μας – για το ίδιο καθεστώς δηλαδή που τον σκότωσε.

Ακολουθεί η σύγκρουση δύο κόσμων: Από τη μία, ένας ορυμαγδός μισανθρωπιάς, επιθετικότητας, ρατσισμού και μίσους, με την απαραίτητη, σε αυτές τις περιπτώσεις, δόση fake news. Από την άλλη όσοι και όσες, «επώνυμοι» και μη, στάθηκαν απέναντι στην βαρβαρότητα, θυμίζοντας ότι, ό,τι και αν πραγματικά διαδραματίστηκε στην οδό Γλάδστωνος -και ήδη από τότε είχαν εμφανιστεί οι πρώτες «σκιές» στο σενάριο της ληστείας, δεν πρέπει ποτέ να συνηθίσουμε στη «μορφή του τέρατος» και σίγουρα να μη του μοιάσουμε. Πάντως δεν θα ξεχαστεί ποτέ το ότι, εκείνες τις μέρες του Σεπτέμβρη, το «δικαίωμα στο λιντσάρισμα» τέθηκε σε δημόσια διαβούλευσηαπό κάποια ΜΜΕ, που καλούσαν τους πολίτες, εν είδει δημοψηφίσματος, να επιλέξουν αν είναι υπέρ της αυτοδικίας ή όχι.

Ο μύθος καταρρέει

Σύντομα το σενάριο της ληστείας αρχίζει να δέχεται τα πρώτα καίρια πλήγματα: Ο Ζακ δεν επιτέθηκε στον κοσμηματοπώλη και τον συνεργό του. Δεν κρατούσε μαχαίρι. Αποτυπώματα βρέθηκαν μόνο στην εξώπορτα του κοσμηματοπωλείου. Έρχονται στη δημοσιότητα νέα βίντεο: Ο Ζακ ξυλοκοπείται από τους αστυνομικούς που τον συλλαμβάνουν, μετά τον άγριο ξυλοδαρμό. Νωρίτερα είχε εμποδιστεί να εισέλθει σε κατάστημα άρτου στην περιοχή. Μαρτυρίες τον θέλουν να έχει διασχίσει την Πατησίων τρέχοντας, προσπαθώντας να ξεφύγει από κάτι.

Τον αυτόκλητο υπερασπιστή των δύο δραστών του ξυλοδαρμού – στους οποίους στο μεταξύ έχουν απαγγελθεί βαριές κατηγορίες, ωστόσο έχουν αφεθεί ελεύθεροι, αναλαμβάνει η ΕΛΑΣ: «Διαρροές» δίνουν έμφαση στο ότι βρέθηκε DNA του Ζακ στο μαχαίρι – που περιφερόταν επί ώρα στον γεμάτο αίμα τόπο του εγκλήματος. Γίνεται λόγος για «κοκτέιλ ναρκωτικών» που προκάλεσαν στον Κωστόπουλο «αμόκ». Από κοντά, ο μεσίτης «φτιάχνει κλίμα» στα social media με κεντρικό μότο, το «εσείς τι θα κάνατε στη θέση μας».

Ώσπου τη Δευτέρα έρχεται το καθοριστικό χτύπημα: «Καθαρές» οι τοξικολογικές εξετάσεις του Ζακ. Και την Τρίτη η ανατροπή: Ο ξυλοδαρμός αιτία θανάτου της Zackie Oh.

Για τους Ζακ αυτού του κόσμου

Και τώρα; Τώρα όσοι και όσες από την πρώτη στιγμή στάθηκαν απέναντι στη βαρβαρότητα, όσοι και όσες βρέθηκαν στον δρόμο, απαιτώντας να διερευνηθεί σε βάθος η υπόθεση, όσοι και όσες κατήγγειλαν την τάση προς τον κοινωνικό εκφασισμό που φάνηκε να σηκώνει κεφάλι εκείνες τις μέρες του Σεπτέμβρη, οι συνήγοροι της οικογένειας του Ζακ και η οικογένεια η ίδια, μπορούν να νοιώθουν δικαιωμένοι. Δικαιωμένοι όχι απλώς γιατί, με τον πιο επίσημο τρόπο, αποδείχτηκε ότι ο Ζακ δεν ήταν ληστής, ούτε κλέφτης, ούτε απείλησε κανέναν, ούτε βρισκόταν υπό την επήρεια ναρκωτικών – άραγε αν ίσχυε κάτι από όλα αυτά θα δικαιολογούταν ο άγριος ξυλοδαρμός ενός ανθρώπου πεσμένου μέσα στα γυαλιά; Αλλά γιατί αποδείχτηκε ξανά ότι οι κανίβαλοι αυτού του κόσμου δεν είναι όσο ισχυροί φαντάζουν. Βέβαια, όσον αφορά τη δικαστική εξέλιξη του ζητήματος, όλα τώρα αρχίζουν, αλλά πατώντας πλέον πάνω σε βάσεις βαθιά θεμελιωμένες στην πραγματικότητα – την «πραγματική» πραγματικότητα και όχι των μυθευμάτων που σκαρφίστηκαν σε αυτό το μεταξύ οι σεναριογράφοι της ΓΑΔΑ.

Αλλά για τους Ζακ αυτού του κόσμου, «επώνυμους» και «ανώνυμους», όσους δεν χωρούν στην «κανονικότητα» μας, το ερώτημα παραμένει: Ήταν αυτή η τελευταία φορά; Ήταν η πρώτη;

«Αναρωτιέμαι μήπως είναι ένα περιστατικό από τα πολλά που συμβαίνουν και δεν τα έχουμε πάρει χαμπάρι γιατί κουκουλώνονται. Πιστεύω πως δεν είναι η μοναδική φορά γιατί όλοι αυτοί οι άνθρωποι αντέδρασαν σαν να είναι κάτι συνηθισμένο, και ”έτσι αντιδράει ο κόσμος”», έλεγε, μιλώντας στο www.topontiki.gr, η Άννυ Παπαρρούσου, δικηγόρος της οικογένειας του Ζακ. Αν δεν ήταν η μοναδική, θα είναι τουλάχιστον η τελευταία; Το να τιμωρηθούν παραδειγματικά οι ένοχοι θα είναι σίγουρα ένα πρώτο βήμα. Όμως το νόημα βρίσκεται αλλού, βρίσκεται στα παρακάτω λόγια του Ζακ Κωστόπουλου, σε μια συνέντευξή του στο 3pointmagazine:

«Το στενάχωρο για μένα είναι ότι μπορεί να βρίσκεσαι ανάμεσα και σε άλλο κόσμο, ο οποίος όμως δεν αντιδρά όπως συνέβη στις δύο τελευταίες επιθέσεις που δέχτηκα κατά της σωματικής μου ακεραιότητας. Δηλαδή για μένα εάν με ρωτούσες τι θα ήθελες να αλλάξεις στην κοινωνία επειδή οι φασίστες δε θα πάψουν να είναι φασίστες θα ήταν όταν βλέπεις να επιτίθενται σε κάποιον να μην κοιτάς από την άλλη. Δε λέω να παίξεις ξύλο γιατί ούτε εγώ το έχω με το ξύλο αλλά μπορείς να βάλεις μια φωνή. Να κάνεις κάτι, να αντιδράσεις με κάποιον τρόπο. Για παράδειγμα, την επίθεση που δέχτηκα ως περιστατικό όταν το έγραψα, στο Facebook είχα θεωρητική αλληλεγγύη και συμπαράσταση. Όμως σκεφτόμουν από όλους εσάς όταν το βλέπετε στο δρόμο, γιατί δεν κάνετε κάτι;»

ΥΓ:

«Έπρεπε να έχει τηρηθεί η συνήθης διαδικασία που είναι: Ασφάλιση του χώρου προκειμένου να έρθουν οι αστυνομικοί των εγκληματολογικών εργαστηρίων της ΕΛΑΣ για να συλλέξουν τα πειστήρια με τον σωστό τρόπο. Έπρεπε να έχει συλλεχθεί το βιντεοληπτικό υλικό από τις κάμερες, να διαφυλαχθεί και να αναλυθεί προκειμένου να καταγραφούν τα περιστατικά. Έπρεπε να βρεθούν και να ταυτοποιηθούν οι μάρτυρες οι οποίοι είναι ορατοί στο βίντεο, κάτι που η αστυνομία μπορεί να κάνει, ωστόσο δεν το έχει πράξει μέχρι τώρα. Στη συνέχεια, ό,τι πειστήριο μπορούσε να υπάρξει καταστράφηκε διότι αμέσως μετά ο χώρος καθαρίστηκε, σαν να μην έγινε τίποτα. Η δικογραφία επρόκειτο να κλείσει, πλην όμως εμφανίστηκε το βίντεο».

Αυτά κατήγγειλε η Άννυ Παπαρρούσου αναφορικά με τη στάση της αστυνομίας στην υπόθεση, στη συνέντευξή της στο www.topontiki.gr. Μετά από όλα αυτά είναι τουλάχιστον άτοπη, αν όχι προκλητική, η αναφορά της αρμόδιας υπουργού Όλγας Γεροβασίλη σε «καχυποψία περί συγκάλυψης» από την ΕΛΑΣ.