Σταυρούλα Πουλημένη – Πηγή: Kokkino

Συναντήσαμε τον Κιομάρς Μπαχραμί στο κέντρο της πόλης μαζί με τη σύντροφό του τη Σάρα Σαντί και την κόρη τους Τάρα. Ζουν όλοι μαζί στο κέντρο προσφύγων στα Διαβατά εδώ και περίπου έναν χρόνο. Τόσο η Σάρα όσο και ο Κιομάρς γεννήθηκαν και γνωρίστηκαν στην πόλη Σαναντάτζ, μια κούρδικη πόλη στο Ιράν. Ο Κιομάρς ξεκινάει την πολιτική του δράση μικρός επηρεασμένος από τον πατέρα και τον θείο του, επίσης μέλη του κομμουνιστικού κόμματος του Ιράν.

«Το Ιράν είναι μια χώρα με δικτατορία που διψάει για το αίμα των εχθρών της, δεν λυπάται το λαό της χώρας πόσο μάλλον τους ανθρώπους που ζουν στα σύνορα στις κούρδικες πόλεις ή νότια του Ιράν που ζουν Άραβες, όπου και εκεί υπάρχουν συγκρούσεις» εξηγεί αρχικά ο Κιομάρς πηγαίνοντας μας παράλληλα λίγο πίσω στην Ιρανική επανάσταση. Όπως λέει, αυτοί που κέρδισαν την επανάσταση δεν είναι αυτοί που την έκαναν δηλαδή οι κομμουνιστές, οι αντάρτες (το κομμουνιστικό κόμμα του Ιράν, οι Φενταγίν )κ.α. Η Ιρανική επανάσταση οδηγήθηκε, σύμφωνα με τον ίδιο, σε άλλο δρόμο από αυτόν που ξεκίνησε με την εμπλοκή της Αμερικής και της Αγγλίας να οδηγούν στην επιβολή του Αγιατολάχ Χομεϊνί. 

Στο Ιράν ασχολείσαι με την πολιτική από πολύ μικρός

«Στο πλαίσιο αυτό κάθε άτομο που ασχολείται με την πολιτική ξεκινάει από πολύ μικρή ηλικία. Είτε επειδή κάποιο μέλος της οικογένειας ασχολείται με την πολιτική και αγωνίζεται, είτε λόγω της κατάστασης που επικρατεί στην κοινωνία του Ιράν και η οποία τον αναγκάζει να ξεκινήσει την πολιτική δράση από πολύ μικρή ηλικία. Προσωπικά γνώρισα την πολιτική δράση λόγω του θείου μου που ήταν αντάρτης και εξαιτίας της δράσης του αυτής είχαν διακόψει σε όλη την οικογένεια μας παροχές που το κράτος οφείλει να δώσει στους πολίτες του» εξηγεί ο Κιομάρς.  
                      
Το να αγωνίζεσαι για μια καλύτερη κοινωνία και κυρίως για αυτονόητα δικαιώματα στο Ιράν, έχει ως συνέπεια να μην έχεις πρόσβαση στην εκπαίδευση και στο πανεπιστήμιο να μην μπορείς να βρεις δουλειά, να μην νοιώθεις πουθενά ασφάλεια.

«Στα 18 μου έγινα ο αρχηγός της οικογένειας, ο μπαμπάς μου μπήκε φυλακή εξαιτίας της πολιτικής δράσης του θείου μου και εγώ έπρεπε να δουλέψω για να προστατέψω την οικογένεια μου, ξεκίνησα να εργάζομαι σε απλές δουλειές σαν εργάτης και εκεί συνειδητοποίησα την ουσία των αγώνων των αριστερών και των κομμουνιστών για ένα καλύτερο μέλλον, κατάλαβα τι συμβαίνει ακριβώς στην κοινωνία».

Να είσαι κομμουνιστής στο Ιράν δεν διαφέρει για τον Κούρδο πρόσφυγα ως προς τον σκοπό του με το να είσαι κομμουνιστής σε μια άλλη χώρα: «Σημαίνει να αγωνίζεσαι για την απόλυτη ελευθερία στην κοινωνία σου, να πάρεις το κεφάλαιο από τα χέρια λίγων ανθρώπων και να το μοιράσεις σε όλους τους ανθρώπους»
Σε μια χώρα, όμως, όπως το Ιράν, που ακόμη και η επιλογή άλλης θρησκείας ή διαφορετικού προφήτη μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην θανατική ποινή, το να δηλώνεις κομμουνιστής και να αμφισβητείς συνολικά το θεοκρατικό καθεστώς είναι μια συνθήκη εκρηκτική.

Η πολιτική δράση σε ένα καθεστώς ανελευθερίας

Ο Κιομάρς περιγράφει ακόμη τις διώξεις που έχουν υποστεί οι Κούρδοι της περιοχής. «Οι Κούρδοι από την επανάσταση μέχρι σήμερα αγωνίζονται και υπόκεινται σε διώξεις. Ακόμη και όταν ήρθε ο Χομεϊνί, η πόλη μου για ένα χρόνο δεν βρίσκονταν υπό τον έλεγχο του κράτους. Στον αγώνα εκείνον δεν υπήρχε ένας ηγέτης αλλά αποφάσιζαν όλοι οι άνθρωποι μαζί. Μετά ο Χομεϊνί έδωσε την εντολή για «τζιχάντ» και την πόλη κατέλαβε ο στρατός. Τότε το κόμμα προκειμένου να μην σκοτωθεί ο απλός λαός πήρε την απόφαση να φύγει στα βουνά.

Στη χώρα, είτε Κούρδος είσαι είτε Άραβας αν ζεις στα βόρεια του Ιράν αντιμετωπίζεις προβλήματα γιατί εκεί ζούσαν οι αντάρτες κομμουνιστές. Έχουν φτιάξει μέχρι και «ανέκδοτα» για τους ανθρώπους αυτούς στα οποία αφήνουν υπονοούμενα για τους άνδρες ότι δεν έχουν τον έλεγχο των γυναικών επειδή υποστηρίζουν το αυτονόητο, ότι πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα. Ουσιαστικά το καθεστώς προσπαθεί να δημιουργεί εσωτερικές συγκρούσεις για να κυβερνάει ανενόχλητο».

Στο περιβάλλον αυτό μιας σχεδόν απόλυτης ανελευθερίας οι πολιτικές δράσεις που γίνονται είναι περιορισμένες και πάντα υπό την απειλή της δίωξης. «Υπάρχει τέτοια καταπίεση που δεν μπορούμε να εκφραστούμε ελεύθερα. Αυτό που προσπαθούσαμε να κάνουμε ήταν να ενημερώνουμε τους εργάτες ποια είναι τα δικαιώματά τους, πως μπορεί να γίνει μια απεργία, ότι πρέπει να πληρώνονται τις υπερωρίες, να λέμε στις γυναίκες ότι  είναι ισότιμες με τον άνδρα τους και πρέπει να έχουν τα ίδια δικαιώματα και όταν μένουν έγκυες να μπορούν να λάβουν άδεια μητρότητας. Αυτό είναι το περισσότερο που μπορεί να κάνει κανείς σε ένα τέτοιο κλειστό κράτος» συνεχίζει ο Κιομάρς φέρνοντας ως παράδειγμα την 8η Μαρτίου, όπου «δεν μπορείς να πεις στη σύντροφό σου ότι είναι η μέρα σου, χρόνια πολλά, γιατί θα σε κατηγορήσουν για κομμουνιστή και θα σε καταδικάσουν για χίλια δύο».

«Μπορεί όλα αυτά να σας φαίνονται περίεργα γιατί πρόκειται για πολύ βασικά δικαιώματα αλλά εμείς που ζούμε σε ένα τέτοιο καθεστώς δεν μπορούμε ούτε σωματείο να έχουμε, είναι κάτι παράνομο, όλα τα σωματεία δουλεύουνε υπό τον έλεγχο του κράτους. Η Πρωτομαγιά, η μέρα του εργάτη είναι επίσης παράνομη» συμπληρώνει.

«Οι διώξεις εναντίον μου ξεκίνησαν μια Πρωτομαγιά»

Έτσι ξεκίνησε και το μακρύ ταξίδι του Κιομάρς ως πρόσφυγα. Από την προσπάθεια του να διοργανώσει τον εορτασμό μιας Πρωτομαγιάς το 2014. Τότε ξεκίνησαν και οι διώξεις εναντίον του καθώς οι δράσεις του συνδέονταν με το Κομμουνιστικό Κόμμα του Ιράν.

Ο Κιομάρς με την Σάρα άφησαν την κόρη τους στον παππού της στο Ιράν και αποφάσισαν να ζήσουν σε ένα πολιτικό καμπ στα σύνορα του Ιράκ με το Ιράν. «Εκεί περάσαμε μια μικρή εκπαίδευση προκειμένου να κάνουμε πολιτικές δράσεις τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Η τελευταία ταυτιζόταν με την άμυνα, την προσπάθειά μας να προστατεύουμε τους ανθρώπους γύρω μας και τον εαυτό μας σε περίπτωση επίθεσης».

Η απόφαση να φύγουν ήρθε όταν ξεκίνησε το μεγάλο προσφυγικό ρεύμα από το Ιράκ και όταν έγινε αντιληπτό ότι πλέον κανείς δεν μπορούσε να ζήσει ούτε εκεί με ασφάλεια.

«Δεν αποφασίσαμε να φύγουμε σε μια στιγμή. Στην ζωή μας είχε έρθει η κόρη μας και έπρεπε να κάνουμε κάτι για το μέλλον μας. Είμαι κομμουνιστής αλλά δεν μπορώ να λέω ότι είμαι κομμουνιστής όταν η γυναίκα μου δεν είναι ήρεμη ή η κόρη μου δεν μπορεί να έχει ούτε τα πιο βασικά για την ζωή της οπότε αποφάσισα ότι πρέπει να αγωνιστώ και για την ζωή της οικογένειάς μου».

Από το Ιράκ ο Κιομάρς, η Σάρα και η Τάρα έφυγαν στην Τουρκία, έμειναν 45 μέρες  στο σπίτι του διακινητή, και συνολικά έκαναν 3 προσπάθειες να περάσουν τα σύνορα από την Τουρκία προς την Ελλάδα κρυμμένοι σε φορτηγά. Οι δύο πρώτες ήταν αποτυχημένες καθώς έγιναν αντιληπτοί ενώ στην τρίτη απόπειρα το φορτηγό που είχε προορισμό την Γερμανία υπέστη βλάβη κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. «Από την Αδριανούπολη περάσαμε τον Έβρο φτάσαμε στην Ορεστιάδα και εκεί μας συνέλαβε η αστυνομία. Μείναμε στο φυλάκιο 7-8 μέρες και 17 μέρες σε ένα κλειστό καμπ στην ίδια πόλη. Εκεί μας πήραν τη συνέντευξη και αφού κατάλαβαν ότι θα μείνουμε εδώ μας έστειλαν στα Διαβατά».

Στην ερώτηση αν φοβήθηκαν στη διάρκεια του ταξιδιού ο Κιομάρς απαντάει: «Στην Τουρκία φοβήθηκα ότι θα μας βρούνε και θα μας επιστρέψουν πίσω στο Ιράν όπως έχει γίνει με πολλούς φίλους μου. Γι` αυτό όταν περάσαμε τα σύνορα νοιώσαμε ανακούφιση ότι έφυγε ένας κίνδυνος και δεν μας απειλεί κάτι άλλο».

Τα προβλήματα στην Ελλάδα συνεχίζονται όταν αναγνωρίζεσαι ως πρόσφυγας

Τα προβλήματα όμως για τον Κιομάρς και την οικογένειά του δεν σταματούν φυσικά εδώ γιατί οι συνθήκες στο καμπ των Διαβατών παραμένουν δύσκολες ενώ λόγω του μεγάλου πληθυσμού που ζει εκεί, των διαφορετικών θρησκειών και αντιλήψεων, δημιουργούνται συχνά συγκρούσεις. Όπως λέει και ο ίδιος, από την στιγμή που αναγνωρίζεται κάποιος στην Ελλάδα ως πρόσφυγας ξεκινούν τα πιο σύνθετα προβλήματα και συνειδητοποείται η συνθήκη μιας αέναης αναμονής δίχως διέξοδο.

«Στα Διαβατά υπάρχουν καθημερινά άνθρωποι που ζουν έξω από το καμπ και περιμένουν να τους συλλάβει η αστυνομία για να τους δώσει υπηρεσιακό σημείωμα. Αν είσαι τυχερός πρέπει να κλείσεις ραντεβού μέσω skype στην υπηρεσία ασύλου χωρίς να έχεις σπίτι ή σκηνή. Το ραντεβού μπορεί να είναι για το 2020 ή το 2021. Αν απορρίψουν το αίτημά σου πρέπει να εγκαταλείψεις σε 6 μήνες τη χώρα με ό,τι αυτό συνεπάγεται και αν όχι, όπως εγώ, να βρεις τρόπο να επιβιώσεις. Πρέπει να φύγεις από εκεί που μένεις, χωρίς να έχεις δουλειά, χωρίς άλλες παροχές. Ουσιαστικά πρέπει να τα βγάλεις πέρα μόνος σου.

Οι πρόσφυγες δεν ήρθαν φυσικά στην Ελλάδα περιμένοντας το κράτος να τους πληρώνει χωρίς να κάνουν τίποτα, ήρθαν εδώ γιατί κάτι τους δυσκόλευε στην χώρα τους, μπορεί να είναι οι πόλεμοι που έχουν προκαλέσει η ίδια η Ε.Ε., ή η Αμερική στις χώρες τους, ή ζούσαν σε κράτη που είχαν δικτατορία.  Αυτή η περιγραφή που σας έκανα μπορεί να κρατήσει και 4 χρόνια για μια οικογένεια που έχει έρθει σε αυτή τη χώρα. Αυτό που ζητούν όμως όλοι είναι να μπορέσουν να ζήσουν μια αξιοπρεπή ζωή».

Αγώνας για έναν κόσμο χωρίς σύνορα και καταπίεση

Ρωτήσαμε τον Κιομάρς και τη Σάρα αν μετάνιωσαν που έφυγαν από το Ιράν με τη Σάρα να απαντάει:  «Δεν έχω μετανιώσει καθόλου που έφυγα από το Ιράν γιατί είναι ένα κράτος με δικτατορία που καταπιέζει τη γυναίκα με κάθε τρόπο. Είμαι πολύ χαρούμενη που βρίσκομαι εδώ στην Ελλάδα, θα ήθελα να μείνω εδώ αλλά επειδή υπάρχουν οικονομικά προβλήματα και σε αυτήν την χώρα δυστυχώς δεν ξέρω τι μπορώ να κάνω».

«Εγώ είμαι 40 χρονών δεν ήρθα εδώ για να υλοποιήσω όλα τα όνειρα που είχα στη ζωή μου. Το γνωρίζω αυτό. Αγωνίζομαι για έναν κόσμο χωρίς σύνορα, στον οποίο να μπορούμε να ζήσουμε κάπου με την οικογένειά μου με ηρεμία.  Το όνειρο μου δεν είναι απλά να ζήσω εδώ καλά αλλά να πέσει το καθεστώς του Ιράν και όλοι οι καταπιεσμένοι άνθρωποι που ζουν εκεί να έχουν τα δικαιώματά τους, τότε θα γυρίσω στη χώρα μου. Για μένα δεν έχει διαφορά αν τώρα θα ζήσουμε στη Γερμανία ή στην Ελλάδα αλλά να μπορούμε έχουμε στοιχειώδη δικαιώματα» λέει ο Κιομάρς.

Η ζωή στην Θεσσαλονίκη για τους ανθρώπους αυτούς ενέχει ταλαιπωρία αλλά και μικρές στιγμές ελευθερίας και χαράς. «Υπήρχαν ευχάριστες στιγμές στη ζωή μας σε αυτή τη χώρα. Κάθε φορά που περπατάω στην Αριστοτέλους και κατεβαίνω στην παραλία να πιω ένα καφέ νοιώθω σαν να έχω ξαναγεννηθεί. Όπως λέει και η Σάρα η χώρα σας είναι πολύ όμορφη και θα θέλαμε να μείνουμε εδώ, περάσαμε 1,5 χρόνο και έχουμε κάνει πολλά και διάφορα σε αυτή τη χώρα, το κλίμα μοιάζει πολύ με το μέρος που ζούσαμε και οι άνθρωποι είναι καλοί και μας αποδέχονται με πολλή αγάπη αλλά υπάρχουν δύσκολα σημεία σε αυτήν την ιστορία που μας δυσαρεστούν».

Κανένα κράτος δεν έχει το δικαίωμα να αφαιρεί ανθρώπινες ζωές

Ο Κιομάρς κλείνοντας την συζήτηση αυτή δεν παρέλειψε να αναφερθεί στις εκτελέσεις των τριών Κούρδων στο Ιράν που έγιναν στις αρχές του Σεπτέμβρη: «Το Ιράν είναι ένα κράτος που από τότε που βγήκε ως πρόεδρος ο Ροχανί κάθε 8 ώρες εκτελούν έναν άνθρωπο.  Εκτελέσαν τρία άτομα που αγωνιζόντουσαν για κάποια συγκεκριμένα πράγματα, είχαν πολιτική δράση. Υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που σκοτώνονται σε αυτή τη χώρα και δεν το μαθαίνει κανείς. Κάποιος γίνεται γνωστός κάποιος άλλος όχι για χίλιους λόγους. Κανένα κράτος όμως δεν έχει δικαίωμα να καταδικάσει κάποιον σε θάνατο».

Στέλνει, τέλος, ένα μήνυμα προς τις ευρωπαϊκές χώρες και τις ΗΠΑ να μην κλείνουν τα μάτια τους σε όλα αυτά τα εγκλήματα που γίνονται εκεί. «Να δουν τον λαό και να τον βοηθήσουν, όχι όμως με οικονομικό μποϊκοτάζ γιατί ουσιαστικά αυτό θα οδηγήσει σε περαιτέρω καταπίεση το λαό και όχι το κράτος. Να βοηθήσουν με έναν διαφορετικό τρόπο  να αλλάξει κάτι σε αυτή τη χώρα».

*Ευχαριστούμε τον Μπένγιαμιν για τη μετάφραση